3 ਫਰਵਰੀ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ
3 ਜਨਵਰੀ 1791 ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਕਰੋੜਸਿੰਘੀਆ ਮਿਸਲ ਦੇ ਜਰਨੈਲ ਸਰਦਾਰ ਭੰਗਾ ਸਿੰਘ ਨੇ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ , ਲੈਫ਼ਟੀਨੈਂਟ ਕਰਨਲ ਰਾਬਰਟ ਸਟੂਅਰਟ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕਰਕੇ ਆਪਣੀ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਲੈ ਲਿਆ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਰਿਹਾਈ ਦੇ ਲਈ ਇੱਕ ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੀ ਭਾਰੀ ਰਕਮ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ 9 ਮਈ 1785 ਵਾਲੇ ਮਹਾਦਜੀ ਸਿੰਧੀਆ ਅਤੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਸੰਧੀ ਹੋਈ ਜਿਸ ਦੇ ਮੁਤਾਬਿਕ ਸਿੱਖ , ਇਸ ਗੱਲ ਤੇ ਸਹਿਮਤ ਹੋ ਗਏ ਕੇ ਉਹ ਹੁਣ ਅਵਧ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨਗੇ । ਦਰਅਸਲ ਅਵਧ ਸ਼ਾਸਨ ਦੀ ਰਾਖੀ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਵਲੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਸੀ । ਸੋ ਅਵਧ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਲਖ਼ਨਊ ਵਿਖੇ ਰੈਜੀਡੈਂਟ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ । ਜਿਥੋਂ ਤਕ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ ਹੈ , ਅਗਰ ਸਿੱਖ ਇਸ 9 ਮਈ 1785 ਦੀ ਹੋਈ ਸੰਧੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਵਧ ਉਪਰ ਹਮਲਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਬ੍ਟਿਸ਼ ਆਪਣੀ ਨੀਤੀ ਦੇ ਮੁਤਾਬਿਕ , ਅਵਧ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਪਛਾੜਨ ਦੇ ਲਈ ਆਪਣੀ ਫੌਜ ਭੇਜਣ ਗੇ । ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਸਿੱਖ ਹਮਲਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਤਾਂ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਕੰਮ ਵਿਚ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ਾਂ ਵਲੋਂ ਦਖ਼ਲ ਅੰਦਾਜ਼ੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਗੀ । ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ਾਂ ਨੇ ਅਵਧ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਦੇ ਲਈ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਛਾਉਣੀ ਪਾ ਲਈ ਸੀ , ਜਿਸ ਦੀ ਕਮਾਂਡ ਲੈਫ਼ਟੀਨੈਂਟ ਕਰਨਲ ਰਾਬਰਟ ਸਟੂਅਰਟ ਦੇ ਅਧੀਨ ਸੀ । 3 ਜਨਵਰੀ 1791 ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਲੈਫ਼ਟੀਨੈਂਟ ਕਰਨਲ ਰਾਬਰਟ ਸਟੂਅਰਟ , ਕਰੋੜਸਿੰਘੀਆ ਮਿਸਾਲ ਦੇ ਸਰਦਾਰ ਭੰਗਾ ਸਿੰਘ ਦੇ ਹੱਥ ਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਕਰੋੜਸਿੰਘੀਆ ਨੇ ਉਸਦੀ ਰਿਹਾਈ ਦੇ ਲਈ ਇੱਕ ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ । ਸੋ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਮੁਤਾਬਿਕ , 3 ਜਨਵਰੀ ਵਾਲਾ ਦਿਨ ਸੀ , ਜਰਨੈਲ ਭੰਗਾ ਸਿੰਘ ਅਵਧ ਰਿਆਸਤ ਦੇ ਅਨੂਪ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਹਦੂਦ ਅੰਦਰ ਦਾਖ਼ਲ ਹੋ ਗਿਆ । ਇਥੇ ਜਰਨੈਲ ਸਰਦਾਰ ਭੰਗਾ ਸਿੰਘ ਨੇ ਲੈਫ਼ਟੀਨੈਂਟ ਕਰਨਲ ਸਟੂਅਰਟ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿਚ ਲੈ ਲਿਆ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਰਿਹਾਈ ਦੇ ਏਵਜ਼ ਵਜੋਂ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ਾਂ ਪਾਸੋਂ , ਇੱਕ ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੀ ਭਾਰੀ ਰਕਮ ਅਦਾ ਕਰਣ ਦੇ ਲਈ ਗਵਰਨਰ ਜਨਰਲ ਕਾਰਨਵਾਲਿਸ ਨੂੰ ਪੈਗਾਮ ਭੇਜਿਆ ।
ਗਵਰਨਰ ਜਨਰਲ ਕਾਰਨਵਾਲਿਸ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਦੀ ਬੇਇਜ਼ਤੀ ਮੰਨਿਆ ਅਤੇ ਰਕਮ ਦੇਣ ਤੋਂ ਇੰਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ । ਇੰਜ ਲੈਫ਼ਟੀਨੈਂਟ ਕਰਨਲ ਸਟੂਅਰਟ ਨੂੰ ਸਿੰਘਾਂ ਨੇ ਥਾਨੇਸਰ ਵਿਖੇ , ਸ਼ਾਹੀ ਕੈਦੀ ਵਜੋਂ ਰਖਿਆ ਅਤੇ ਮਹਿਮਾਨ ਨਿਵਾਜ਼ੀ ਵਿਚ ਕੋਈ ਕਸਰ ਨਾ ਛੱਡੀ।ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਵਲੋਂ ਜਰਨਲ ਸਰਦਾਰ ਭੰਗਾ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਬਾਰ ਬਾਰ ਖ਼ਤ – ਖਤੂਤਾਂ ਰਾਹੀਂ ਲਿਖਤੀ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਸਟੂਅਰਟ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ । ਪਰ ਸਰਦਾਰ ਭੰਗਾ ਸਿੰਘ ਨੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਲਿਖ ਭੇਜਿਆ ਕਿ ਇਵਜ਼ਾਨਾ ਲਏ ਬਗੈਰ ਰਿਹਾਅ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਗਾ । ਲੈਫ਼ਟੀਨੈਂਟ ਕਰਨਲ ਸਟੂਅਰਟ ਦੀ ਰਿਹਾਈ ਦੇ ਲਈ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ਾਂ ਨੇ ” ਬੇੜੀਆ ਰਿਆਸਤ...

...

ਇਸ ਤਰਾਂ ਦਾ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਇਤਿਹਾਸ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਜਰੂਰ ਇੰਸਟਾਲ ਕਰੋ ਸਾਡੀ ਸਿੱਖਨਾਮਾ ਐਪ