ਪ੍ਰੇਮ ਅਤੇ ਅਭਿਮਾਨ

ਪ੍ਰੇਮ ਅਤੇ ਅਭਿਮਾਨ
📷ਸੁਖਨੈਬ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ
‘ਫਰੀਦ’ ਦੇ ਦਾਦਾ – ਪੜਦਾਦਾ ਅਫ਼ਗਾਨ ਤੋਂ ਆ ਕੇ ਪੰਜਾਬ ‘ਚ ਹੁਸਿ਼ਆਰਪੁਰ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਰਹਿਣ ਲੱਗੇ ਸੀ , ਘੋੜਿਆਂ ਦੇ ਵਪਾਰੀ ਸੀ । ਉਹਦੇ ਬਾਪ ਨੂੰ ਸਹਸਰਾਮ ( ਬਿਹਾਰ ) ‘ਚ ਇੱਕ ਪਰਗਨੇ ਦੀ ਚੌਧਰ ਮਿਲੀ ਸੀ । ਚੌਧਰੀ ਬਾਪ ਨੇ ਇੱਕ ਹੁਸੀਨ ਔਰਤ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ । ਜਿਸਨੂੰ ਮਤਰੇਏ ਪੁੱਤ ਤੋਂ ਇਹ ਡਰ ਸੀ ਕਿ ਫਰੀਦ ਕੱਲ੍ਹ ਨੂੰ ਚੌਧਰੀ ਬਣ ਗਿਆ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਕੀਹਨੇ ਪੁੱਛਣਾ ।
ਅਖੀਰ, ਬਾਪ ਨੇ ਫਰੀਦ ਨੂੰ ਘਰੋਂ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ , ਸ਼ਾਦੀਸ਼ੁਦਾ ਫਰੀਦ ਕੋਲ ਘਰ ਛੱਡਣ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਛੱਡਣ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਕੋਈ ਰਾਹ ਨਹੀਂ ਸੀ ਪਤਨੀ ਨਾਲ ਵੀ ਉਸਦੇ ਕੋਈ ਸੁਖਾਵੇ ਸਬੰਧ ਨਹੀਂ ਸਨ। ਉਹ ਘੁੰਮਦਾ ਘੁੰਮਾਉਂਦਾ ਕਈ ਥਾਵੀਂ ਇਲਮ ਅਤੇ ਤਲਵਾਰਬਾਜ਼ੀ ਸਿੱਖਦਾ ਰਿਹਾ । ਫਿਰ ਉਸਨੂੰ ਬਿਹਾਰ ਦੇ ਰਾਜੇ ਬਹਰ ਖ਼ਾਨ ਦੇ ਕਿਲੇ ‘ਚ ਨੌਕਰੀ ਮਿਲੀ , ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਆਪਣੀ ਕਾਬਲੀਅਤ ਨਾਲ ਨੌਕਰੀ ਕਰਦਾ ਹੋਇਆ ਬਾਕੀਆਂ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਵੀ ਸਹੇੜ ਲੈਂਦਾ ।
ਸ਼ੇਰ ਮਾਰਨ ਕਰਕੇ ਉਸਦਾ ਨਾਂਮ ਸ਼ੇਰ ਖਾਨ ਪੈ ਜਾਂਦਾ ।
ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ‘ਸ਼ੇਰ ਸ਼ਾਹ ਸੂਰੀ’ ਕਰਕੇ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ।
ਰਾਜਾ ਬਹਰ ਖ਼ਾਨ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦੀ ਰਾਣੀ ਆਪਣਾ ਰਾਜ ਭਾਗ ਸੇ਼ਰ ਸ਼ਾਹ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਕੇ ਆਪਣੇ ਪੇਕੇ ਪਰਿਵਾਰ ‘ਚ ਚਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਬੰਗਾਲ ਦਾ ਰਾਜਾ ਬਾਬਰ ਦੇ ਪੁੱਤ ਅਯਾਸ ਪੁੱਤ ਹਿਮਾਯੂੰ ਦੇ ਕੰਨ ਭਰਦਾ ਕਿ ਇੱਕ ਮਾਮੂਲੀ ਘੋੜੇ ਵੇਚਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਪੁੱਤ ਦਿੱਲੀ ਦਰਬਾਰ ਨਾਲ ਟੱਕਰ ਲੈਣ ਦੀ ਸੋਚ ਰਿਹਾ ।
ਦਿੱਲੀ ਦਰਬਾਰ ‘ਤੇ ਕਾਬਜ਼ ਸ਼ਾਹੀ ਫੌਜਾਂ ਬਿਹਾਰ ਵੱਲ ਕੂਚ ਕਰਦੀਆਂ । ਮੁਗਲ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਹਿਮਾਯੂੰ ਇਸ ਲੜਾਈ ਲਈ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚੜਾਈ ਕਰਦਾ ਜਿਵੇਂ ਕਿਸੇ ਜਸ਼ਨ ‘ਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ । ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਲਾਮ –ਲਸ਼ਕਰ ‘ਤੇ ਅਥਾਹ ਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ ਸੀ ।
ਲੜਾਈ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ‘ਚ ਜਾਣ ਲਈ ਹਿਮਾਯੂੰ ਆਪਣੇ ਸ਼ਾਹੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ , ਕਨੀਜ਼ਾਂ ਅਤੇ ਬਾਂਦੀਆਂ ਨੂੰ ਨਾਲ ਲੈ ਤੁਰਦਾ ।
ਜਿਵੇਂ ਇਸ਼ਕ ਅਤੇ ਜੰਗ ‘ਚ ਅਕਸਰ ਹੁੰਦਾ ਪਾਸਾ ਕਦੋਂ ਵੀ ਪਲਟ ਜਾਂਦਾ ।
ਸ਼ੇਰ ਖਾਨ ਦੀ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਦੀ ਫੌਜ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਜੰਗੀ ਵਿਉੁਂਤਬੰਦੀ ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸ਼ਾਹੀ ਫੌਜਾਂ ਨੂੰ ਭਾਜੜ ਪਾ ਦਿੰਦੀ ਅਤੇ ਬਾਦਸਾ਼ਹ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਜਾਨ ਬਚਾ ਕੇ ਭੱਜਣਾ ਪੈਂਦਾ , ਪਿੱਛੇ ਰਹਿ ਜਾਂਦੀਆਂ ਤੋਪਾਂ, ਗੋਲਾ ਬਾਰੂਦ ਅਤੇ ਸ਼ਾਹੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀਆਂ ਬੇਗਮਾਂ , ਰਾਣੀਆਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਔਰਤਾਂ ।
ਮੁਗਲ , ਜਦੋਂ ਵੀ ਕਿਸੇ ਰਿਆਸਤ ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਦੇ ਤਾਂ ਲੁੱਟਮਾਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੋ ਜੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਸਿ਼ਕਾਰ ਹੋਣਾ ਪੈਂਦਾ ਤਾਂ ਉਹ ਔਰਤਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ । ਸੋਹਣੀਆਂ ਸਨੁੱਖੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਹਰਮ ਦਾ ਸਿੰਗਾਰ ਬਣ ਜਾਂਦੀਆਂ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਸਿਪਾਹਸਲਾਰਾਂ ‘ਚ ਵੰਡ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ । ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਬੇਪੁੱਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਿਪਾਹੀ ਵੀ ਪਿੱਛੇ ਨਾ ਰਹਿੰਦੇ ।
ਪਰ ਸ਼ੇਰ ਖਾਨ ਨੇ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀ ਕੀਤਾ , ਬੰਦੀ ਬਣਾਈਆਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਇੱਜ਼ਤ ਨਾਲ ਚੁਨਾਰ ਦੇ ਕਿਲੇ ‘ਚ ਰੱਖਿਆ ।
ਇਹਨਾ ਵਿੱਚ ਬਾਬਰ ਦੀ ਧੀ ਹਿਮਾਯੂੰ ਦੀ ਹਮਸ਼ੀਰ ‘ਗੁਲਬਦਨ ਵੀ ਸੀ ।
ਗੁਲਬਦਨ , ਜਿੰਨੀ ਹੁਸੀਨ ਸੀ ਓਨੀ ਜ਼ਹੀਨ ਵੀ ਸੀ ।
ਕਿਤਾਬਾਂ ਪੜ੍ਹਨ ਦਾ ਉਸਨੂੰ ਸ਼ੌਂਕ ਵੀ ਸੀ ਇਲਮ ਨਾਲ ਸਿੱਧਾ ਰਾਬਤਾ ਸੀ। ਸ਼ਾਹੀ ਖੂਨ ‘ਚ ਅਣਖ ਦਾ ਗਰੂਰ ਵੀ ਸੀ ।
ਪਰ ਸ਼ੇਰ ਖਾਨ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਪੂਰੀ ਇੱਜ਼ਤ ਬਖਸ਼ੀ ।
ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਨੇੜਤਾ ਤਾਂ ਵਧੀ ਪਰ ਕਿਸੇ ਹੱਦ ਸ਼ਬਦ ਆਪਣੀ ਗੱਲ ਨਾ ਕਹਿ ਸਕੇ ।
ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ਾਹੀ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਲਈ ਰਵਾਨਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ।
ਨਾ ਸ਼ੇਰ ਖਾਨ ਨੇ ਗੁਲਬਦਨ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ , ਨਾ ਗੁਲਬਦਨ ਦੇ ਗਰੂਰ ਨੇ ਰੁੱਕਣਾ ਬਿਹਤਰ ਸਮਝਿਆ । ਪਰ ਖਿੱਚ ਬਰਕਰਾਰ ਰਹੀ ।
ਕੁਝ ਕੁ ਮਹੀਨਿਆਂ ‘ਚ ਸ਼ੇਰ ਖਾਨ ਦਿੱਲੀ ਤੇ ਤਖ਼ਤ ਦੇ ਕਾਬਜ਼ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ।
ਤਾਂ ਹਿਮਾਯੂੰ ਆਪਣੇ ਸੈਨਾਪਤੀ ਜੁਨੈਦ ਬਰਲਾਸ ਰਾਹੀਂ ਸ਼ੇਰ ਸ਼ਾਹ ਨੂੰ ਸੰਧੀ ਦਾ ਪੈਗਾਮ ਭੇਜਿਆ ਜਿਸ ‘ਚ ਲਿਖਿਆ ਸੀ , ਤੁਸੀ ਮੈਨੂੰ ਸਰਹੱਦ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਦੱਰਾ ਖੈ਼ਬਰ –ਕਾਬਲ ਤੱਕ ਹੁਕਮਰਾਨ ਤਸਲੀਮ ਕਰ ਲਵੋ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਹਿੰਦੋਸਤਾਨ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਛੱਡ ਦੇਵੇਗਾ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਆਪਣੀ ਹਮਸ਼ੀਰ ਗੁਲਬਦਨ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦੇਵਾਂਗਾ।
‘ਗੁਲਬਦਨ’ ਦਾ ਨਾਂਮ ਸੁਣ ਕੁ ਸ਼ੇਰ ਸ਼ਾਹ ਦਾ ਦਿਲ ਧੜਕਿਆ ।
ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ ਗੁਲਬਦਨ ਦੀ ਚਾਹਤ ਜਰੂਰ ਹੈ ਪਰ ਉਸਦਾ ਸੌਦਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ।
‘ਯਾ ਅੱਲਾ !! ਤੁਸਾਂ ਮੈਨੂੰ ਸ਼ਸ਼ੋਪੰਜ ‘ਚ ਪਾ ਦਿੱਤਾ , ਇਹ ਵੀ ਨਹੀ ਕਹਿ ਸਕਦਾ ਕਿ ਗੁਲਬਦਨ ਲਈ ਮੇਰੀ ਮੁਹੱਬਤ ਨਹੀਂ...