27 ਮਾਰਚ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ
27 ਮਾਰਚ 1628 ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਮਾਤਾ ਗੰਗਾ ਜੀ ਆਪਣਾ ਪੰਜ ਭੂਤਕ ਸਰੀਰ ਤਿਆਗ ਕੇ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾ ਬਿਰਾਜੇ ਸਨ ।
ਮਾਤਾ ਗੰਗਾ ਜੀ।
ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਦਾ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਇਕ ਵਿਆਹ ਗੁਰੂ ਰਾਮਦਾਸ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਹੋਇਆ ਸੀ । ਜਿਸ ਦੀ ਆਮ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਦੇ ਹਨ । ਗਿਆਨੀ ਸੋਹਨ ਸਿੰਘ ਸੀਤਲ ਲਿਖਦੇ ਹਨ “ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਸ਼ਾਦੀ ਪਿੰਡ ਮੌੜ ਦੇ ਭਾਈ ਚੰਦਨ ਦਾਸ ਖੱਤਰੀ ਦੀ ਪੁੱਤਰੀ ਬੀਬੀ ਰਾਮੋ ਦੇਵੀ ਨਾਲ ਹੋਈ । ਜੋ ਥੋੜੇ ਸਮੇਂ ਬਾਦ ਬਿਨਾਂ ਕੋਈ ਸੰਤਾਨ ਉਤਪੰਨ ਦੇ ਹੀ ਅਕਾਲ ਚਲਾਣਾ ਕਰ ਗਈ । ਪੰਜਵੀਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਦਾ ਦੂਜਾ ਵਿਆਹ ਪਿੰਡ ਮਾਓ ਪਰਗਨਾ ਫਿਲੌਰ ਦੇ ਭਾਈ ਕਿਸ਼ਨ ਚੰਦ ਖੱਤਰੀ ਦੀ ਪੁੱਤਰੀ ਬੀਬੀ ਗੰਗਾ ਜੀ ਨਾਲ ਹੋਇਆ । ਜੋ ਗੁਰੂ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿਚ ਮਾਤਾ ਗੰਗਾ ਜੀ ਕਰਕੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹਨ ਤੇ ਬੜੇ ਸਤਿਕਾਰੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । ‘ ‘ਮਾਤਾ ਗੰਗਾ ਜੀ ਪਿੰਡ ਮਾਓ ( ਮੌਅ ) ( ਫਿਲੌਰ ਤੋਂ ਅੱਠ ਕੁ ਮੀਲ ਦੱਖਣ ਪੱਛਮ ਵਿਚ ਭਾਈ ਕਿਸ਼ਨ ਚੰਦ ਖੱਤਰੀ ਦੇ ਘਰ ਮਾਤਾ ਧੰਨਵੰਤੀ ਦੀ ਕੁਖੋਂ 1567 ਈਸ਼ਵੀ ਦੇ ਨੇੜੇ ਤੇੜੇ ਪੈਦਾ ਹੋਏ । ਮਾਤਾ ਗੰਗਾ ਜੀ ਦੇ ਵਿਆਹ ਦੀ ਜਬਾਨੀ ਤੁਰੀ ਆਉਂਦੀ ਸਾਖੀ ਲੇਖਕ ਨੇ ਮੌਅ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਵਿਆਹ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚ ਬਣੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਵਿਚ ਸੁਣੀ । ਜਿਹੜੀ ਇਵੇਂ ਹੈ “ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਜਦੋਂ ਏਥੇ ਵਿਆਹੁਣ ਆਏ ਤਾਂ ਆਪਦੇ ਨਾਲ ਨਾਮੀ ਸਿੱਖ ਸਨ ਜਿਹੜੇ ਕਿ ਚੰਗੇ ਘੋੜ ਸੁਆਰ ਤੇ ਘੋੜਿਆਂ ਦੀਆਂ ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਜਾਣੂ ਸਨ । ਗੁਰੂ ਜੀ ਵੀ ਚੰਗੇ ਘੋੜੇ ਸਵਾਰ ਸਨ । ਬਰਾਤ ਤੋਂ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਫੇਰਿਆਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪਿੰਡ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਅੱਗੇ ਇਕ ਸ਼ਰਤ ਰੱਖੀ ਕਿ ਏਥੇ ਜਿਹੜਾ ਵੀ ਲਾੜਾ ਵਿਆਹੁਣ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਉਸ ਨੂੰ ਨੇਜ਼ਾ ਬਾਜ਼ੀ ਖੇਡਣੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ । ਸੋ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੂੰ ਵੀ ਇਹ ਨੇਜ਼ਾਬਾਜ਼ੀ ਦਾ ਕਰਤੱਵ ਦਿਖਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਤੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਮੰਨ ਗਏ ।
ਕਈ ਨੌਜੁਆਨ ਗੱਭਰੂਆਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਅਜ਼ਮਤ ਟੋਹਣੀ ਚਾਹੀ।ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਚਲਾਕੀ ਨਾਲ ਇੱਕ ਟਾਹਲੀ ਉਤੋਂ ਕੱਟ ਹੇਠਾਂ ਜੜਾਂ ਰਹਿਣ ਦਿੱਤੀਆਂ ਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਇਕ ਕਿਲੇ ਦਾ ਰੂਪ ਦੇ ਦਿੱਤਾ । ਹੁਣ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੂੰ ਇਸ ਕਿਲੇ ਨਾਲ ਨੇਜ਼ਾਬਾਜ਼ੀ ਦਾ ਕਰਤੱਵ ਦਿਖਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ | ਸਾਰਾਂ ਪਿੰਡ ਇਹ ਕਰਤੱਵ ਵੇਖਣ ਲਈ ਪਿੰਡੋਂ ਬਾਹਰ ਰੋੜ ਵਿਚ ਆ ਗਿਆ । ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੂਰੋਂ ਘੋੜਾ ਦੌੜਾ ਕੇ ਆਏ ਤੇ ਕਿਲੇ ਵਿਚ ਨੇਜ਼ਾ ਮਾਰਿਆ ਤੇ ਕਿਲਾ ਜੜਾਂ ਸਮੇਤ ਉਖਾੜ ਲੈ ਗਏ । ਲੋਕ ਇਹ ਵੇਖ ਕੇ ਅਸਚਰਜ ਹੋ ਗਏ । ਪਰ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦਾ ਪਿਆਰਾ ਘੋੜਾ ਬਹੁਤ ਜਿਆਦਾ ਜੋਰ ਲੱਗਣ ਕਾਰਨ ਆਪਣਾ ਸਰੀਰ ਤਿਆਗ ਗਇਆ ਗੁਰੂ ਜੀ ਕਿਹਾ ਕਿ “ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਸ ਕਿੱਲੇ ਦੀਆਂ ਜੜਾਂ ਪੁੱਟੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ ਏਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੌਅ ਪਿੰਡ ਦੀਆਂ ਜੜਾਂ ਪੁੱਟੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ । ਗੁਰੂ ਜੀ ਦਾ ਕਿਹਾ ਸੱਚ ਨਿਕਲਿਆ ਕੁਝ ਚਿਰ ਬਾਦ ਜਰਵਾਨਿਆਂ ਪਿੰਡ ਲੁੱਟ ਕਤਲੋ ਗਾਰਤ ਕਰ ਪਿੰਡ ਨੂੰ ਢਹਿ ਢੇਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ । ਲੋਕੀਂ ਜਿਹੜੇ ਬਚੇ ਉਹ ਪਿੰਡ ਛੱਡ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਥਾਂ ਜਾ ਵੱਸੇ ‘ ‘ ਸੋ ਮੌਅ ਪਿੰਡ ਦਾ ਥੇਅ ਅਜ ਵੀ ਵੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਵਿਆਹ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ੨੩ ਹਾੜ ( ੧੫੮੮ ) ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਸੀ । ੨੧ , ੨੨ , ੨੩ ਹਾੜ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਭਾਰਾ ਮੇਲਾ ਲਗਦਾ ਹੈ । ਮਾਤਾ ਗੰਗਾ ਜੀ ਬੜੇ ਭਾਗਾਂ ਵਾਲੇ ਸਨ ਜਿਨਾਂ ਨੂੰ ਸਭ ਗੁਣਾਂ ਸਮਰਥ ਮਾਤਾ ਭਾਨੀ ਜਿਹੇ ਸੱਸ ਤੇ ਧੀਰਜ , ਸਹਿਨਸ਼ੀਲਤਾ , ਮਿਠਬੋਲੜੇ ਗੁਰੂ ਪਤੀ ਸ੍ਰੀ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਮਿਲੇ ਸਨ । ਮਾਤਾ ਗੰਗਾ ਜੀ ਨੇ ਆਉਂਦਿਆਂ ਹੀ ਮਾਤਾ ਭਾਨੀ ਜੀ ਨੂੰ ਜਿਹੜੇ ਆਪ ਸੇਵਾ ਤੇ ਸਿਮਰਨ ਦੇ ਪੁੰਜ ਸਨ ਸਭ ਸੇਵਾ ਤੇ ਸਹੂਲਤਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ । ਜਿਹੜੀਆਂ ਇਸ ਅਵਸਥਾ ਵਿਚ ਲੋੜੀਂਦੀਆਂ ਸਨ । ਮਾਤਾ ਜੀ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਹਰ ਕੰਮ ਕਾਜ ਵਿਚ ਪੂਰੀ ਪੂਰੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਲੈਂਦੇ ਤੇ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹੱਥ ਵਟਾਉਂਦੇ । ਜਿਸ ਦੇ ਪ੍ਰਮਾਨ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿਚ ਆਮ ਮਿਲਦੇ ਹਨ । ਜਿਵੇਂ ਜਦੋਂ ਆਦਿ ਗ੍ਰੰਥ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀ ਤਾਂ ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਬਾਹਰ ਰਹਿ ਗੁਰਬਾਣੀ ਤੇ ਭਗਤਾਂ ਦੀ ਬਾਣੀ ਇਕੱਠੀ ਕਰਨੀ ਪਈ । ਆਪ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਪਿੱਛੋਂ ਬੜੇ ਸੁਚੱਜੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਸਾਰਾ ਕੰਮ ਸੰਭਾਲਦੇ।ਜਦੋਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਆਪਣਾ ਇਹ ਕਾਰਜ ਕਰ ਵਾਪਸ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਪਰਤੇ ਮਾਤਾ ਜੀ ਇਸ ਕੰਮ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਤੇ ਬੜੇ ਖੁਸ਼ ਹੋਏ । ਜਿਸ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਭਾਈ ਸੰਤੋਖ ਸਿੰਘ ਨੇ ਇਉਂ ਕੀਤਾ ਹੈ :
ਜਿਸ ਕਾਰਜ ਗਮਨੇ ਕਰਿਆਏ । ਸਨਿ ਗੰਗਾ ਮਨ ਆਨੰਦ ਪਾਏ । ਪੁਸਤਕ ਸਭਿ ਖਾਸੇ ਧਰ ਲਯਾਵਤਿ ਆਪ ਗੁਰੂ ਪਨਹੀ ਬਿਨ ਆਵਤਿ ॥ ਮਾਤਾ ਗੰਗਾ ਜੀ ਗੁਰਪਤੀ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵਿਚ ਮਗਨ ਰਹਿ ਕੇ ਮਾਨਸਿਕ ਅਨੰਦ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ । ਸੇਵਾ , ਸਿਮਰਨ , ਸਬਰ ਸੰਤੋਖ ਤੇ ਤਿਆਗ ਮਾਤਾ ਦੇ ਅੰਗ ਦੇ ਗਹਿਣੇ ਬਣ ਚੁੱਕੇ ਸਨ । ਇਸ ਸੇਵਾ ਤੇ ਪ੍ਰੇਮ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾ ਭਾਈ ਸੰਤੋਖ ਸਿੰਘ ਜੀ ਇਵੇਂ ਕਰਦੇ ਹਨ : ਅੰਤਰ ਪਰਵਿਸ਼ੇ ਉਠਿ ਸੀ ਗੰਗਾ ॥ ਆਨਿ ਲਗੀ ਪਾਇਨ ਦੇ ਸੰਗਾ ॥॥ ਸੂਤ ਕੋ ਲੇ ਪਯੰਕ ਪਰ ਬੈਸੇ ॥ ਰਾਮ ਚੰਦ ਕੋ ਦਸਰਥ ਜੈਸੇ ॥ ਮਾਤੁਲ ਪਤਨੀ ਕੇ ਸੰਦੇਸ਼ ਅਸਰ ਬਾਰਤਾ ਬਿਤੀ ਅਸੇਸ ਸਨੇ , ਸਨੇ ਗੰਗ ਦੇ ਸੋਰਨ । ਕੀਨਿ ਸੁਨਾਵਿਨ ਗੁਰ ਸੁਖ ਭੌਨ ॥ ਤਬ ਗੰਗਾ ਮਨ ਆਨੰਦ ਪਾਏ ॥ ਨਿਕਟ ਬੈਠ ਭੋਜਨ ਅਚਵਾਏ ॥ ਨਿੱਜ ਕਰ ਤੇ ਠਾਨਤਿ ਬਹੁ ਸੇਵਾ।ਮਹਿਮਾ ਜਾਨਹਿ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰਦੇਵਾ ਮਾਤਾ ਗੰਗਾ ਜੀ ਦੇ ਕਾਫੀ ਚਿਰ ਲੰਘ ਗਿਆ ਕੋਈ ਸੰਤਾਨ ਨਾ ਹੋਈ ਤਾਂ ਮਾਤਾ ਚਿੰਤਾਤਰ ਰਹਿੰਦੇ । ਪਰ ਕਰਮੋ ਪ੍ਰਿਥੀ ਚੰਦ ਦੀ ਘਰਵਾਲੀ ਦੀਆਂ ਸੜੀਆਂ ਬਲੀਆਂ ਤੇ ਈਰਖਾ ਵਾਲੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸੁਣ ਮਾਤਾ ਗੰਗਾ ਜੀ ਹੋਰ ਚਿੰਤਾਤਰ ਹੋਏ । ਇਕ ਵਾਰੀ ਜਦੋਂ ਗੁਰੂ ਕੇ ਮਹਿਲਾਂ ਵਿਚ ਕੀਮਤੀ ਬਸਤਰ ਸੰਦੂਕਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕੱਢ ਕੇ ਹਵਾ ਲਵਾਉਣ ਲਈ ਬਾਹਰ ਸੁਕਣੇ ਪਾਏ ਤਾਂ ਕਰਮੋ ਵੇਖਕੇ ਜਰ ਨਾ ਸਕੀ । ਆਪਣੇ ਘਰ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦੀ “ ਇਹੋ ਜਿਹੇ ਕੀਮਤੀ ਕਪੜੇ ਆਪਣੇ ਘਰ ਵੀ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ਜੇ ਤੂੰ ਪਿਤਾ ਦਾ ਆਗਿਆਕਾਰ ਹੁੰਦਾ ਸੇਵਾ ਕਰਦਾ ਤਾਂ ਇਹੋ ਜਿਹੇ ਕਪੜੇ ਆਪਣੇ ਵੀ ਹੁੰਦੇ । ਪ੍ਰਿਥੀ ਚੰਦ ਅੱਗੋਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਲੀਏ ਲੋਕੇ । ਗੰਗੋ ਦੀ ਕਿਹੜੀ ਕੁਖ ਹਰੀ ਹੋਣੀ ਹੈ । ਇਹ ਗੁਰਗੱਦੀ ਤੇਰੇ ਪੁੱਤਰ ਮਿਹਰਬਾਨ ਪਾਸ ਹੀ ਆਉਣੀ ਹੈ । ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਮਿਹਰਬਾਨ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪਿਆਰ ਕਰਦੇ ਤੇ ਹਰ ਵਕਤ ਆਪਣੇ ਪਾਸ ਰੱਖਦੇ ਸਨ । ਜਦੋਂ ਇਹ ਗੱਲਾਂ ਮਾਤਾ ਗੰਗਾ ਜੀ ਆਪਣੇ ਕੰਨੀਂ ਸੁਣੀਆਂ ਤਾਂ ਸਭ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੂੰ ਦਸ ਕੇ ਆਪਣੇ ਘਰ ਪੁੱਤਰ ਦੀ ਜਾਚਨਾ ਕੀਤੀ । ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਮਾਤਾ ਜੀ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ “ ਇਹ ਜਾਚਨਾ ਬਾਬਾ ਬੁੱਢਾ ਜੀ ਪੂਰਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ । ਉਹ ਪੂਰਨ ਬ੍ਰਹਮ ਅਵਸਥਾ ਨੂੰ ਪੁੱਜੇ ਹੋਏ ਹਨ । ਪੰਜਾਂ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ । ਉਹ ਤੁਹਾਡੀ ਪੁੱਤਰ ਦੀ ਆਸ ਪੂਰੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ । ਤੁਸੀਂ ਸਵਛ ਲੰਗਰ ਤਿਆਰ ਕਰ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਛਕਾ ਕੇ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ । ਮਾਤਾ , ਹੋਰਾਂ ਨੂੰ ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ ਚੰਗਾ ਪਕਵਾਨ ਤਿਆਰ ਕਰ ਕੇ ਨਾਲ ਸੇਵਕ ਲੈ ਕੇ ਬੜੇ ਸਜ ਧਜ ਨਾਲ ਤਿਆਰ ਹੋ ਕੇ ਗੜਬਹਿਲਾਂ ਤੇ ਤਿਆਰ ਹੋ ਇਕ ਗੱਡੇ ਤੇ ਲੰਗਰ ਵਾਲੇ ਬਰਤਨ ਲੱਦ ਲਏ । ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਦੋਂ ਬਾਬਾ ਦੀ ਬੀੜ ਪੁੱਜੇ ਤਾਂ ਦੂਰੋਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਉਂਦਿਆਂ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਬਾਬਾ ਜੀ ਕਿਸੇ ਪਾਸੋਂ ਪੁਛਿਆ ਕਿ ‘ ਲਿਸ਼ਕਾਰਾ ( ਭਾਂਡਿਆਂ ਦਾ ਧੁੱਪ ਵਿਚ ) ਤੇ ਖੜਕਾ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ “ ਇਹ ਗੁਰੂ ਕੇ ਮਹਿਲ ਆ ਰਹੇ ਹਨ । ਬਾਬਾ ਬੁੱਢਾ ਜੀ ਤੋਂ ਸਾਧਾਰਨ ਮੂੰਹੋਂ ਨਿਕਲਿਆ “ ਗੁਰੂ ਕਿਆਂ ਨੂੰ ਕਿਧਰ ਭਾਜੜਾਂ ਪੈ ਗਈਆਂ । ਗਡੀ ਛਕੜੇ ਚਲੇ ਅਪਾਰਾ ।। ਉਡੀ ਧੂੜ ਕੁਛ ਨਹੀ ਦਿਰਸਟਾਰਾ ॥ ਘੂੰਘਰ ਆ ਰੱਥ ਸ਼ਬਦ ਸੁਨਾਏ ਬੁੱਢਾ ਸਾਹਿਬ ਐਸ ਅਲਾਏ ॥ ਰਾਮਦਾਸ ਪੁਰ ਭਾਜੜ ਕਿਨ ਪਾਈ ।। ਸਾਡੇ ਲੋਕ ਕਿਹ ਸਿਧਾਈ ॥
ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੇ ਵਰ ਦੇ ਥਾਂ ਸਰਾਪ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਸੁਣ ਮਾਤਾ ਜੀ ਬਹੁਤ ਨਿਰਾਸ ਹੋ ਵਾਪਸ ਪਰਤੇ ਆ ਕੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਤਾਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਆਪਣੇ ਹੱਥੀਂ ਸਭ ਲੰਗਰ ਤਿਆਰ ਕਰਕੇ ਇਕੱਲੀ ਬੜੇ ਸਾਦੇ ਬਣ ਕੇ ਜਾਓ ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਪਾਸ ਕੋਈ ਵਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਆਪਣੀ ਹਉਮੈ ਤਿਆਗ ਨਿਮਰਤਾ ਨਾਲ ਜਾਈਦਾ ਹੈ ।ਸੋ ਮਾਤਾ ਗੰਗਾ ਜੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਵੇਲੇ ਉਠ ਪਾਠ ਕਰਦਿਆਂ ਦੁਧ ਰਿੜਕਿਆ ਮੱਖਣ ਬਣਾਇਆ ਮਿਸੀ ਨਮਕੀਨ ਰੋਟੀਆਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀਆਂ । ਲੱਸੀ ਦੀ ਤੋੜੀ ਦੇ ਉਪਰ ਰੋਟੀਆਂ ਰੱਖ ਇਕੱਲੇ ਹੀ ਰਾਮਦਾਸਪੁਰ ਤੋਂ ੧੦ ਮੀਲ ਬਾਬੇ ਦੀ ਬੀੜ ਪੈਦਲ ਚਲ ਪਏ । ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਜਾਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਸੀ : ਲਸੀ ਮੱਖਣ ਮਟਕੀ ਭਰੋ । ਸੱਭ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ਨਿਜ ਸਿਰਧਰੋ ॥ ਨਾਂਗੇ ਪਾਇਨ ਇਕਲੋ ਜਾਵੇਂ ਭਤੇਹਾਰੀ ਵੇਸ ਬਣਾਓ ॥ ਸੁਤ ਇਛਾ ਤਬ ਪੂਰੀ ਹੋਈ । ਯਾਮੈ ਸੰਸ ਨਹੀਂ ਕੋਈ ।।
ਜਦੋਂ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗਏ ਤਾਂ ਬਾਬਾ ਬੁੱਢਾ ਜੀ ਅੱਗੇ ਹੋ ਕੇ ਲੈਣ ਆਏ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ਛਕਦਿਆਂ ਵਰਾਂ ਨਾਲ ਨਿਹਾਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ । “ ਐਸਾ ਸੂਰਮਾ ਮਹਾਂਬਲੀ ਹੋਵੇਗਾ । ਜਿਹੜਾ ਜ਼ਾਲਮਾਂ ਦੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਿਰ ਫੇਹੇਗਾ । ਗੰਡੇ ਨੂੰ ਮੁਕੀ ਨਾਲ ਭੰਨਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ।
ਤੁਮਰੇ ਘਰ ਪ੍ਰਗਟੇ ਗਾ ਯੋਧਾ ॥ ਜਾ ਕੋ ਬਲ ਗੁਨ ਕਿਨੂੰ ਨਾ ਸੋਧਾ ।
ਚੁਪੇ ( ਗੰਡੇ ) ਛਕੇ ਮੈਂ ਜੈਸੰ ਮਰੋਰੇ । ਤੁਰਕ ਸੀਸ ਤੈਸੇ ਵੇਹੁ ਤੋਰੇ ॥ ਹਰਿ ਗੋਬਿੰਦ ਸੁਭੇ ਨਾਮ ਕਹਾਵੈ ।। ਬਹੁ ਮਲੇਛ ਕੋ ਮਾਰ ਗਰਾਵੇ ॥ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਸੁਖਮਨੀ ਸਾਹਿਬ ਵਿਚ ਸਤਵੀਂ ਤੇ ਅਠਵੀਂ ਅਸ਼ਟਪਟੀ ਦੇ ਵਿਚ ਸੰਤ ਤੇ ਬ੍ਰਹਮ ਗਿਆਨੀ ਦੀ ਅਵਸਥਾ ਦੱਸੀ ਹੋਈ ਹੈ ਇਹ ਸਾਰੀ ਅਵਸਥਾ ਦੇ ਬਾਬਾ ਬੁੱਢਾ ਜੀ ਧਾਰਨੀ ਸਨ । “ ਬ੍ਰਹਮ ਗਿਆਨੀ ਆਪ ਪ੍ਰਮੇਸ਼ਰ ‘ ਵੀ ਸਿੱਧ ਕਰਕੇ ਦਿਖਾ ਦਿੱਤਾ । ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਇਕ ਸੰਤ ਤੇ ਬ੍ਰਹਮ ਗਿਆਨੀ ਦੇ ਸਤਿਕਾਰ ਦੀ ਉਧਾਰਨ ਵੀ ਕਾਇਮ ਕਰ ਦਿੱਤੀ । ਇਕ ਗੁਰਸਿੱਖ ਨੂੰ ਵਡਿਆਈ ਦੇਣ ਬਾਰੇ ਸਰੂਪ ਦਾਸ ਭਲਾ ਇਉਂ ਲਿਖਦਾ ਹੈ : ਸਿਖ ਕੋ ਗੁਰ ਦੇਇ ਵਡਿਆਈ । ਸੇਵਿਕ ਮਹਿਮਾ ਸੁਆਮੀ ਭਾਈ ॥ ਬਾਬਾ ਜੀ ਦਾ ਵਰ ਸਫਲ ਹੋਇਆ । ਨੌ ਜੂਨ ੧੫੯੫ ਨੂੰ ਵਡਾਲੀ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਭਾਈ ਹੇਮੇ ਦੀ ਹਵੇਲੀ ਵਿਚ ਗੁਰੂ ਹਰਿਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਹੋਇਆ । ਜਿਸ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਕੀ ਵਡਾਲੀ ਤੇ ਫਿਰ ਅੱਜ ਕਲ੍ਹ ਇਸ ਨੂੰ ਛੇਹਰਟਾ ਸਾਹਿਬ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ । ਬਾਲਕ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਤੇ ਸਿੱਖਾਂ ਬੜੀਆਂ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਮਨਾਈਆਂ ਮਾਤਾ ਭਾਨੀ ਜੀ ਚੰਦ ਵਰਗਾ ਪੋਤਾ ਵੇਖ ਕੇ ਗਦ ਗਦ ਹੋਏ । ਮਾਤਾ ਗੰਗਾ ਜੀ ਪਾਸੋਂ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਝੱਲੀਆਂ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਬੱਚੇ ਦਾ ਸੁੰਦਰ ਮੁੱਖੜਾ ਵੇਖ ਮਾਤਾ ਜੀ ਦੀ ਲਿਵ ਲੱਗ ਗਈ । ਦੇਖ ਮੁਖ ਮਾਤਾ ਅਤ ਬਿਗਸਾਨੀ । ਜਿਉ ਲਿਵ ਲਾਗੀ ਪਾਵੈ ਸੁਖ ਪਿਆਨੀ ॥ ਬਾਲ ਮੁਕੰਦ ਰੂਪ ਹਰਿਧਾਰਾ ॥ ਸੂਤਹ ਸਿਧ ਗਿਆਨ ਸੁਧਸਾਰਾ । ਵਿਹੜਾ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਨਾਲ ਭਰ ਗਿਆ । ਮਾਤਾ ਜੀ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਸਰੂਪ ਦਾਸ ਭਲਾ ਇਉਂ ਲਿਖਦਾ ਹੈ :
ਮਾਤਾ ਜੀ ਲੈ ਗੋਦ ਖਿਲਾਵੈ ਜਿਉਂ ਰਾਮ ਕੋਸ਼ਲਿਆ ਲਾਡ ਲਡਾਵੈ ॥ ਜਬ ਜਾਤ ਬਰਸ ਕੇ ਭਏ ਦਿਆਲ ।। ਮਿਲ ਬਾਲਕ ਖੇਲੇ ਸੁਖ ਨਾਲ ਗ੍ਰਹਿ ਆਂਙਣ ਨਿਸਦਿਨ ਅਨੰਦ । ਜਿਓ ਜਸੋਧਾ ਆਢਣ ਬਾਲ ਮੁਕੰਦ ॥ ਸਾਰਾ ਪ੍ਰਵਾਰ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕਰਦਾ ਨਹੀਂ ਥਕਦਾ । ਬਾਬੇ ਬੁੱਢੇ ਜੀ ਦਾ ਬਚਨ ਗੁਰ ਕਿਆਂ ਨੂੰ ਕਿਧਰ ਭਾਜੜਾਂ ਪੈ ਗਈਆਂ ਵੀ ਪੂਰਾ ਹੋ ਗਿਆ । ਗੁਰੂ ਘਰ ਦੇ ਵੈਰੀ ਏਨੇ ਬਣ ਗਏ ਕਿ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਨੂੰ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਛੱਡ ਕੇ ਵਡਾਲੀ ਆਉਣਾ ਪਿਆ । ਧੰਨਭਾਗ ਭਾਈ ਹੇਮੇ ਦੇ ! ਜਿਸ ਦੇ ਘਰ ਮੀਰੀ ਪੀਰੀ ਦੇ ਮਾਲਕ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਹੋਇਆ । ਮਾਤਾ ਗੰਗਾ ਜੀ ਏਥੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਥਾਂ ਰਹੇ । ਭਾਈ ਵੀਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਮਾਤਾ ਜੀ ਦੀ ਖੁਲ ਦਿਲੀ , ਉਦਾਰਤਾ ਤੇ ਵੈਰ ਭਾਵਨਾ ਤੋਂ ਉਪਰ ਉਠ ਅਸ਼ਟ ਚਮਤਕਾਰ ਵਿਚ ਇਵੇਂ ਲਿਖਿਆ
ਹੈ । “ ਦੇਖੋ ਮਾਤਾ ਗੰਗਾ ਜੀ ਦਾ ਸੀਲ ਸੁਭਾਉ , ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਆਇ ਕੇ ਪਹਿਲਾਂ ਜੇਠ...

...

ਇਸ ਤਰਾਂ ਦਾ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਇਤਿਹਾਸ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਜਰੂਰ ਇੰਸਟਾਲ ਕਰੋ ਸਾਡੀ ਸਿੱਖਨਾਮਾ ਐਪ