ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਕਿਲ੍ਹਾ ਤੇ ਚਮਕੌਰ ਦੀ ਅਸਾਵੀਂ ਜੰਗ (ਭਾਗ ਤੀਜਾ)
ਆਸਾ ਦੀ ਵਾਰ ਦੇ ਕੀਰਤਨ ਅਤੇ ਨਿੱਤਨੇਮ ਪਿੱਛੋਂ ਦਿਨ ਦਾ ਚੜਾਅ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਸਰਸਾ ਨਦੀ ਪਾਰ ਕਰਦਿਆਂ ਸਿੰਘਾਂ ਦੇ ਫੋਜੀ ਜਥਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਚ ਗਏ ਸਿੰਘਾਂ ਦੇ ਜਥੇ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਹੀ ਵਿੱਛੜ ਚੁੱਕੇ ਸਨ। ਭਾਈ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਦੇ ਜਥੇ ਨਾਲ ਮਾਤਾ ਸੁੰਦਰ ਕੌਰ ਤੇ ਮਾਤਾ ਸਾਹਿਬ ਕੌਰ ਤੇ ਪੰਜ ਹੋਰ ਸਿੰਘਾਂ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਦਿੱਲੀ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ ਹੋ ਗਈ । ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਸਮਾਨ ਜਿਸ ਵਿਚ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਕੀਤੀ ਮਿਹਨਤ ਦੇ ਨਾਲ ਰਚਿਆ ਸਾਹਿਤਕ ਖਜਾਨਾ ਵੀ ਰੁੜ ਗਿਆ। …ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੋਵੇਂ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਤੇ ਗਿਣਤੀ ਦੇ ਕੁਝ ਸਿੰਘਾਂ ਨਾਲ ਵਰ੍ਹਦੇ ਮੀਂਹ ਵਿੱਚ ਭਿੱਜੇ ਹੋਏ ਬਸਤਰ ਅਤੇ ਥੱਕੇ ਟੁੱਟੇ ਅਤੇ ਉਨੀਂਦਰੇ ਜਿਸਮ , ਭੁੱਖੇ ਢਿੱਡੀਂ ਰੋਪੜ ਪਹੁੰਚੇ ਜਿਥੇ ਉਨਾਂ ਦਾ ਟਾਕਰਾ ਇੱਕ ਪਠਾਣਾਂ ਦੀ ਫੌਜੀ ਟੁੱਕੜੀ ਨਾਲ ਹੋ ਗਿਆ ਸਿੰਘਾਂ ਨੇ ਉਨਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰਾਂ ਦਿਨ ਦੇ ਚਾਨਣ ਵਿੱਚ ਤੇਗਾਂ ਦੇ ਖੁੱਲੇ ਗੱਫੇ ਵਰਤਾਏ । ਕਿਸੇ ਦੀ ਬਾਂਹ , ਕਿਸੇ ਦੀ ਲੱਤ , ਕਿਸੇ ਦੀ ਗਰਦਣ , ਕਿਸੇ ਦਾ ਮੋਢਾ ਚੀਰਕੇ ਐਸਾ ਵਢਾਂਗਾ ਸਿੰਘ ਸੂਰਮਿਆਂ ਪਾਇਆ ਕਿ ਲਾਸਾਂ ਤੱਕ ਬੇਪਛਾਣ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ । ਸਿੰਘਾਂ ਦੇ ਇਸ ਭਿਆਨਕ ਅਤੇ ਦਹਿਲ ਪਾਉਣ ਵਾਲੇ ਹੱਲੇ ਵਿੱਚੋਂ ਭੱਜਕੇ ਗਏ ਪਠਾਣਾ ਨੇ ਰੁੱਖਾਂ ਦੀਆਂ ਝਿੜੀਆਂ ਅਤੇ ਫਸਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਹ ਰੋਕਕੇ ਛੁੱਪਕੇ ਜਾਨਾਂ ਬਚਾਈਆਂ। ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਨੇ ਸਿੰਘਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਜੈਕਾਰੇ ਲਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਜੰਗੀ ਨੀਤੀ ਅਨੁਸਾਰ ਵਰਜਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ਤਾਂਕਿ ਪਿੱਛਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਦੁਸ਼ਮਣ ਅਵਾਜ ਤੋਂ ਦਿਸ਼ਾ ਅਤੇ ਫਾਸਲੇ ਦਾ ਅੰਦਾਜਾ ਨਾਂ ਲਾ ਸਕੇ । ਮੰਜਿਲਾਂ ਮਾਰਦਾ ਖਾਲਸਾ ਚਮਕੌਰ ਦੀ ਜੂਹ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਕੱਚੀ ਹਵੇਲੀ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚਕੇ ਡੇਰੇ ਲਾ ਲਏ । ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੂੰ ਸੰਸਾਰ ਦੀਆਂ ਨਜਰਾਂ ਅਤੇ ਪੈਮਾਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪੂਰੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਪੈ ਚੁੱਕੇ ਵਿਛੋੜੇ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਨਾਂ ਨੂੰ ਪਰਿਵਾਰ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਖਬਰ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ ਜੀ ਸੁਪਤਨੀ ਸੁੰਦਰ ਕੌਰ ਅਤੇ ਖਾਲਸੇ ਦੀ ਮਾਤਾ ਸਾਹਿਬ ਕੌਰ ਅਤੇ ਦੋ ਮਾਸੂਮ ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜਾਦੇ ਕਿੱਥੇ ਹਨ , ਫਿਰ ਵੀ ਉਹ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾ ਦੇ ਵੱਡੇ ਲਖਤੇ-ਜਿਗਰ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦੇ ਤੇ ਬਾਕੀ ਸਿੰਘ ਪੂਰੀ ਤਰਾਂ ਚੜਦੀ ਕਲਾ ਦੇ ਜਲੌਅ ਅਤੇ ਨਿਰਭਉਤਾ ਦੀ ਉੱਚ ਮੰਡਲ਼ੀ ਦੇ ਆਵੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਵਿਚਰਦੇ ਕਿਸੇ ਅਗਿਆਤ ਘੜੀਆਂ ਦੇ ਟਾਕਰੇ ਦੀ ਭਿਅੰਕਰਤਾ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹਿੱਕ ਦੇ ਜੋਰ ਨਾਲ਼ ਕੂੜ ਕੁਸੱਤ ਦੀ ਨਿਰਦਈ ਅਤੇ ਅਨਿਆਂਕਾਰੀ ਵੰਗਾਰ ਨੂੰ ਰੇਤ ਦੇ ਕਿਲ੍ਹੇ ਵਾਂਗ ਢਹਿਢੇਰੀ ਕਰਨ ਦੇ ਇਰਾਦਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਚੇਤੇ ਵਿੱਚ ਲਲਕਾਰ ਰਹੇ ਸਨ ।
ਇਸ ਖਬਰ ਦੀ ਭਿਣਕ ਸਰਹੰਦ ਤਕ ਨਵਾਬ ਵਜੀਦ ਖਾਨ ਦੇ ਕੰਨੀਂ ਵੀ ਜਾ ਪਈ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਤੁਰੰਤ ਆਪਣੀ ਸੈਨਾ ਚਮਕੌਰ ਵੱਲ ਭੇਜਣ ਦਾ ਹੁਕਮ ਚਾਅੜ੍ਹ ਦਿੱਤਾ ਤਾਂਕਿ ਰਾਤੋ ਰਾਤ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਗੁਰੂ ਨੂੰ ਘੇਰ ਕੇ ਫੜ੍ਹ ਲਿਆ ਜਾਏ ਅਤੇ ਰਸਤੇ ਵਿਚੋਂ ਪਿੰਡਾ ਦੇ ਕਈ ਕਾਫਰ ਮੁਲਖਈਆਂ ਨੂੰ ਤਾਕਤ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਜਗੀਰਾਂ ਤੇ ਹੋਰ ਇਨਾਮਾਂ ਦਾ ਲਾਲਚ ਦੇਕੇ ਭਰਮਾ ਲਿਆ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਖਿਲਾਫ ਮੁਹਿੰਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕਰ ਲਏ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੂੰ ਝੱਟ ਫੜ੍ਹਕੇ ਔਰੰਗਜੇਬ ਹਵਾਲੇ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਅਹੁਦੇ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਲਈ ਸੁਪਨੇ ਸਜਾਉਣ ਲੱਗਾ ।
ਇਧਰ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਸਿੰਘਾਂ ਅਤੇ ਪਤਵੰਤੇ ਸੰਗਤੀ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੁਆਰਾ ਲੰਗਰ ਪਾਣੀ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਵਾ ਲਿਆ । ਸਿੰਘਾਂ ਨੇ ਹਲਕਾ ਫੁੱਲਕਾ ਭੋਜਨ ਛਕਦਿਆਂ ਸਾਰ ਅਰਾਮ ਦੀ ਮੁਦਰਾ ਵਿੱਚ ਜਮੀਨ ਤੇ ਹੀ ਕੰਬਲ ਚਾਦਰਾਂ ਸੁੱਟਕੇ ਸਰੀਰਾਂ ਨੂੰ ਅਰਾਮ ਦੇਣ ਲਈ 4-4 ਜਣੇ ਵਾਰੀ ਵਾਰੀ ਨੀਂਦ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਲੱਗੇ ।
ਪਰ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਅਚਨਚੇਤ ਹਮਲੇ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਲਈ ਜਿਤਨਾ ਕੁਝ ਇੰਤਜ਼ਾਮ ਹੋ ਸਕਦਾ ਸੀ ਕਰ ਲਿਆ। ਸਿਖਾਂ ਦੇ ਛੋਟੇ ਛੋਟੇ ਜਥੇ ਗੜ੍ਹੀ ਦੇ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਭਾਈ ਆਲਮ ਸਿੰਘ ਤੇ ਭਾਈ ਮਾਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਹੇਠ ਪਹਿਰਾ ਦੇਣ ਲਈ ਖੜੇ ਕਰ ਦਿੱਤੇ । ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ , ਦੋਵੇਂ ਵੱਡੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦੇ ਅਤੇ ਭਾਈ ਦਇਆ ਸਿੰਘ ਤੇ ਭਾਈ ਸੰਗਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਉਪਰਲੀ ਮੰਜਿਲ ਤੇ ਮੋਰਚੇ ਸੰਭਾਲ ਲਏ। ਕੁੱਲ ਮਿਲ਼ਾਕੇ 40 ਸਿੰਘ ਸਨ । ਉਧਰ ਸ਼ਾਹੀ ਮੁਗਲ ਫੌਜਾਂ ,ਸੂਬਾ ਸਰਹੰਦ ਦੀ ਫੌਜ , ਸੂਬਾ ਲਾਹੌਰ ਦੀ ਫੌਜ 22 ਧਾਰ ਦੇ ਹਿੰਦੂ ਕਮੀਨੇ …ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਵਾਰੇ ਸਿਰ ਦੇ ਬੋਝ ਹੇਠ ਦੱਬੇ …ਮੀਣਿਆਂ ਰਾਜਿਆਂ ਦੀਆਂ ਫੌਜਾਂ ,ਤੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਜਰਨੈਲਾਂ ਦੀ ਕਮਾਨ ਹੇਠ ਫੌਜਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਤਕਰੀਬਨ 6.25 (ਸਵਾ ਛੇ ਲੱਖ ) ਦੀ ਸੀ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਇਨਾਂ ਚਾਲ਼ੀ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡੀ ਅਕਾਲੀ ਖਾਲਸਾਈ ਫੋਜਾਂ ਦਾ ਟਾਕਰਾ ਹੋਣਾ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੇ ਤਹਿ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ।
ਗੁਰੁ ਸਾਹਿਬ , ਸਤਿਗੁਰੂ ਸ਼ਹਿਨਸ਼ਾਹ , ਉੱਚ ਦੁਮਾਲੜੇ ਦਾ ਪੀਰ , 7 ਫੁੱਟ ਦਾ ਕੱਦ , ਦਸਮ ਨਾਨਕ ਤਖਤ ਦਾ ਵਾਰਸ , ਗੋਰਾ ਰੰਗ , ਸ਼ਰਬਤੀ ਨੈਣ , ਸੁਡੌਲ ਸਰੀਰ , ਦੁਮਾਲੇ ‘ਤੇ ਫਰਲਾ , ਮਸਤਕ ਦੇ ਉਪਰਲੇ ਹਿੱਸੇ ਉੱਤੇ ਹੀਰਿਆਂ ਜੜੀ ਕਲਗੀ , ਡੂੰਘਾ ਨੀਲਧਾਰੀ ਚੋਲ਼ਾ , ਲੱਕ ਉਦਾਲ਼ੇ ਚਮੜੇ ਦੀ ਪੇਟੀ , ਉਸ ਉੱਪਰ ਕਮਰਕੱਸਾ , ਕਮਰਕੱਸੇ ਵਿੱਚ ਸਫਾਜੰਗ , ਮੋਢੇ ਤੇ ਤੀਰਾਂ ਦਾ ਭੱਥਾ , ਗਲ਼ ਵਿੱਚ ਸਾਢੇ ਚਾਰ ਫੁੱਟ ਲੰਬੀ ਤੇਗ , ਕਿਸੇ ਗਹਿਰ ਗੰਭੀਰ ਅਤੇ ਸਹਿਜ ਦੇ ਨੈਣ ਅਲੋਇੜੇ , ਘੁੰਮਦੇ ਨੈਣਾਂ ਦੇ ਇਸ਼ਾਰੇ ਤੇ ਫੜਫੜਾਉਂਦਾ ਉੱਡਦਾ ਚੀਂਅੰ…ਚੀਅੰ…ਕਰਦਾ ਬੇਚੈਨ ਬਾਜ , ਕਿਸੇ ਖਬਰ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਦਾ ਆਪਣੇ ਦਸਮ ਮਾਲਕ ਦੀ ਖਿਦਮਤ ਵਿੱਚ ਬਹਿੰਦਾ ਉੱਡਦਾ ਹਾਜਰੀ ਭਰਦਾ ।
ਕੱਚੀ ਗੜ੍ਹੀ ਦੀਆਂ ਕੱਚੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਜੀ ਤੀਰ ਦੀਆਂ ਚੋਭਾਂ ਮਾਰ ਮਾਰ ਟੋਂਹ੍ਹਦੇ , ਗੜ੍ਹੀ ਦੀ ਉਪਰਲੀ ਛੱਤ ਉੱਤੇ ਚੜ੍ਹਕੇ ਢਲ਼ਦੇ ਸੂਰਜ ਦੀਆਂ ਕਿਰਨਾਂ ਤੋਂ ਹੱਥ ਨਾਲ ਅੱਖਾਂ ਉਪਰ ਛਾਂ ਕਰਕੇ ਦੂਰ ਦੂਰ ਤੱਕ ਦੇਖਦੇ , ਸਮੁੱਚੇ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦੀਆਂ ਗਤੀਆਂ ਨੂੰ ਦਿਸ਼ਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਮਾਲਕ ਮੈਦਾਨੀ ਇਲਾਕੇ ਦੀ ਅਤੇ ਹਵੇਲੀ ਦੁਆਲ਼ੇ ਦੇ ਵਸੇਬੇ ਦੀਆਂ ਜੰਗੀ ਤਰਕੀਬਾਂ ਦਾ ਮੁਲਾਕਣ ਕਰਦੇ ਸ਼ਾਂਤ ਚਿਹਰੇ ਦੀ ਨਿਰਭਉਤਾ ਦਾ
ਨਿਰਵੈਰ ਨਿਰੀਖਣ ਕਰਦੇ , ਨਾਲ਼ ਨਾਲ਼ ਭਾਈ ਦਾਇਆ ਸਿੰਘ ਜੀ ਹਜੂਰ ਦੇ ਸਨਮੁੱਖ ਅਚਾਨਕ ਖੜ੍ਹਕੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਕਰਦੇ ਹਨ , “ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਜੀ !
ਪਟਨਾ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਨਾਲੋਂ ਵੀ ਜਿਆਦਾ ਲਗਾਵ ਇਸ ਕੱਚੀ ਗੜ੍ਹੀ ਨਾਲ਼ ਕਿਉਂ ?’’
ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ , “ ਦਾਇਆ ਸਿੰਘ ਜੀ ! ਪਟਨਾ ਸਿੱਖੀ...

...

ਇਸ ਤਰਾਂ ਦਾ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਇਤਿਹਾਸ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਜਰੂਰ ਇੰਸਟਾਲ ਕਰੋ ਸਾਡੀ ਸਿੱਖਨਾਮਾ ਐਪ