ਸਿੱਖਾਂ ਦੀਆਂ 12 ਮਿਸਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਅੱਜ ਗਿਆਰਵੇਂ ਦਿਨ ਫੂਲਕੀਆ ਮਿਸਲ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪੜੋ ਜੀ।
੧੧ ਵੀਂ ਫੂਲਕੀਆਂ ਮਿਸਲ * * ਫੂਲਕੀਆਂ ਮਿਸਲ ਦਾ ਮਾਲਵੇ ਦੇ ਇਤਹਾਸ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਗੂਹੜਾ ਸਬੰਧ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਮਿਸਲ ਮਾਲਵੇ ਵਿਚ ਕਾਇਮ ਹੋਈ , ਇਸਨੇ ਪੰਥ ਦੀ ਬੜੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਤੇ ਸੁਨਹਿਰੀ ਅੱਖਰਾਂ ਵਿਚ ਲਿਖ ਜਾਣ ਯੋਗ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ । ਇਸ ਮਿਸਲ ਦੀ ਯਾਦਗਾਰ ਪਟਿਆਲਾ , ਨਾਭਾ ਤੇ ਜੀਦ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਸਿਧ ਰਿਆਸਤਾਂ ਹਨ । ਇਸ ਮਿਸਲ ਦਾ ਬਾਨੀ ਚੌਧਰੀ ਫੂਲ ਸਿੱਧੂ ਜਟ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਸਤਿਗੁਰੂ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿ ਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਇਹ ਵਰਦਾਨ ਦਿਤਾ ਸੀ ਕਿ ਇਸਦੀ ਸੰਤਾਨ ਰਾਜ ਕਰੇਗੀ । ਇਸ ਖਾਨਦਾਨ ਦਾ ਨਿਕਾਸ ਜੈਸਲਮੇਰ ਤੋਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬੰਸਾਵਲ ਸ੍ਰੀ ਰਾਮ ਚੰਦਰ ਜੀ ਨਾਲ ਜਾ ਮਿਲਦੀ ਹੈ । ਇਤਿਹਾਸਕ ਪੁਸਤਕਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਤੋਂ ਪਤਾ ਚਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਰਾਜਾ ਜੈ ਮਲ ਦਾ ਬੇਟਾ ਭੀਮ ਰਾਓ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਨਾਲ ਜੋ ਗਦੀ ਪਰ ਬੈਠਾ ਸੀ ਲੜ ਕੇ ਪੰਜਾਬ ਵਲ ਚਲਾ ਆਇਆ । ਜਦ ਮੁਹੰਮਦ ਗੌਰੀ ਨੇ ਦਿਲੀ ਪਰ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਭੀਮ ਰਾਓ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਕਾਫੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦਿੱਤੀ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਮੁਹੰਮਦ ਗੌਰੀ ਨੇ ਆਪ ਨੂੰ ਹਿਸਾਰ , ਸਰਸਾ ਤੇ ਭਟਨੇਰ ਦਾ ਇਲਾਕਾ ਦੇ ਦਿਤਾ । ਸੰਮਤ ੧੨੫੩ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹਿਸਾਰ ਵਿਚ ਬੜਾ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਿਲਾ ਬਣਵਾਇਆ । ਭੀਮ ਰਾਓ ਦੇ ਗੁਜ਼ਰ ਜਾਣ ਪਿਛੋਂ ਇਸ ਦਾ ਲੜਕਾ ਜੋਧ ਰਾਓ ਗੱਦੀ ਪਰ ਬੈਠਾ । ਇਸਦੇ ੨੧ ਪੁਤ ਹੋਏ ਜਿਨਾਂ ਤੋਂ ਵਖ ਵਖ ਗੋਤ ਪਰਚਲਤ ਹੋਏ । ਇਸਨੂੰ ਜੁੰਧਰ ਭੀ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਪਿਛੋਂ ਮੰਗਲ ਰਾਓ , ਆਨੰਦ ਰਾਓ ਅਤੇ ਖੀਵਾ ਰਾਓ ਵਾਰੀ ਵਾਰੀ ਗੱਦੀ ਪਰ ਬੇਠੇ । ਖੀਵਾ ਰਾਓ ਦੀਆਂ ਰਾਜਪੂਤ ਪਤਨੀਆਂ ਵਿਚੋਂ ਕੋਈ ਸੰਤਾਨ ਨਾ ਹੋਈ । ਇਸ ਕਰਕੇ ਇਸਨੇ ਚੌਧਰੀ ਬਸੇਰਾ ਜੱਟ ਸਰਾਂ ਦਾ ਪਿੰਡ ਲਦੂ ਕੋਟ ਦੀ ਲੜਕੀ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰ ਲਿਆ । ਇਸ ਅਪ੍ਰਾਧ ਵਿਚ ਰਾਜਪੂਤਾਂ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਬਰਾਦਰੀ ਵਿਚੋਂ ਅੱਡ ਕਰ ਦਿਤਾ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਨਾਤੇ ਜੱਟਾਂ ਵਿਚ ਹੋਣ ਲਗ ਪਏ । ਖੀਵੇ ਦੇ ਘਰ ਨਵੀਂ ਵਿਆਹਤਾ ਪਤਨੀ ਦੇ ਪੇਟੋ ਪੁਤਰ ਉਤਪਨ ਹੋਇਆ ਜਿਸਦਾ ਨਾਮ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਿੱਧੂ ਰਖਿਆ । ਇਸ ਨਾਮ ਤੋਂ ਸਿੱਧੂ ਗੋਤ ਪ੍ਰਚਲਤ ਹੋ ਗਿਆ । ਇਸ ਖਾਨਦਾਨ ਦਾ ਚੌਧਰੀ ਸੀ ਪਰ ਕਾਫੀ ਫੌਜ ਨਾਲ ਲੈਕੇ ਬਾਬਰ ਨੂੰ ਲਾਹੌਰ ਜਾ ਮਿਲਿਆ ਤੇ ਉਸਦੀ ਦਿਲੀ ਫਤਹਿ ਕਰਨ ਵਿਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕੀਤੀ । ਇਸ ਸੇਵਾ ਦੇ ਬਦਲੇ ਬਾਬਰ ਨੇ ਉਸਦੇ ਪੁਤਰ ਬੀਰਮ ਨੂੰ ਮੁਲਕ ਮਾਲਵੇ ਦਾ ਚੌਧਰੀ ਬਣਾ ਦਿਤਾ ਤੇ ਪਟਾ ਲਿਖ ਦਿੱਤਾ । ਅਗੇ ਚਲ ਕੇ ਇਸ ਖਾਨਦਾਨ ਦਾ ਚੌਧਰੀ ਮੋਹਣ ਹੋਇਆ । ਭਟੀਆਂ ਨਾਲ ਇਸ ਖਾਨਦਨ ਦੀਆਂ ਨਿਤ ਲੜਾਈਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਕਿਉਂਕਿ ਭਟੀ ਨਵੇਂ ਮੁਸਲਮਾਨ ਹੋਏ ਕਰਕੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਬਾਦਸ਼ਾਹਾਂ ਦੀ ਸ਼ਹਿ ਨਾਲ ਹਿੰਦੂ ਜੰਤਾ ਪਰ ਬੜੇ ਅਤਿਆਚਾਰ ਕਰਿਆ ਕਰਦੇ ਸਨ । ਭਟੀਆਂ ਦਾ ਜ਼ੋਰ ਵਧ ਜਾਣ ਕਰਕੇ ਚੌਧਰੀ ਮੋਹਣ ਆਪਣਾ ਇਲਾਕਾ ਛਡਕੇ ਬੀਦੋਵਾਲ ਤੋਂ ਨਥਾਣੇ ਵਲ ਚਲਾ ਆਇਆ |
ਦੇਵਨੇਤ ਨਾਲ ਇਸ ਸਮੇਂ ਮੀਰੀ ਪੀਰੀ ਦੇ ਮਾਲਕ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਮਾਲਵੇ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਨੂੰ ਤਾਰ ਰਹੇ ਸਨ ਅਤੇ ਜੱਟਾਂ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਮੂੰਹੀਆਂ ਆਪਦੀਆਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਬਣ ਚੁਕੀਆਂ ਸਨ । ਚੌਧਰੀ ਮੋਹਣ ਨੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਜੀ ਪਾਸ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਮਾਨ ਭੁਲਰ ਤੇ ਕੌੜੇ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਹੱਦਾਂ ਵਿਚ ਬਹਿਣ ਨਹੀਂ ਦੇਂਦੇ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਖੂਹਾਂ ਤੋਂ ਪਾਣੀ ਨਹੀਂ ਭਰਨ ਦਿੰਦੇ ਇਸ ਕਰਕੇ ਆਪ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਹਿਕੇ ਸਾਨੂੰ ਇਕ ਪਿੰਡ ਵਸਾਉਣ ਜੋਗੀ ਜ਼ਮੀਨ ਲੈ ਦਿਉ ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਰਿਸ਼ਤੇ ਨਾਤੇ ਕਰਨ ਦੀ ਭੀ ਪਰੇਰਣਾ ਕਰੋ । ਗੁਰੂ ਮਹਾਰਾਜ ਨੇ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਚੌਧਰੀ ਜੋਧ ਰਾਓ ਤੇ ਲਾਲਾ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਕ ਪਿੰਡ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਦਿਉ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਗੋਂ ਉਤਰ ਦਿਤਾ ਕਿ ਹੋਰ ਜੋ ਸੇਵਾ ਆਪ ਕਹੋ ਅਸੀਂ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹਾਂ ਪੰਤੂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਮੀਨ ਨਹੀਂ ਦੇਣੀ। ਬਾਕੀ ਰਿਹਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਰਿਸ਼ਤੇ ਨਾਤੇ ਕਰਨ ਦਾ ਸਵਾਲ ਉਹ ਤਾਂ ਹੋ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ ਕਿਉਂਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਘਰ ਦਰ ਕੋਈ ਨਹੀਂ । ਹਰ ਜੀਓ ਹੰਕਾਰ ਨਾ ਭਾਵਈ ’ ਦੇ ਗੁਰਵਾਕ ਅਨੁਸਾਰ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਚੌਧਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਹੰਕਾਰ ਭਰੀਆਂ ਗਲਾਂ ਸੁਣ ਕੇ ਫੁਰਮਾਇਆ ਅੱਜ ਤੁਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਕ ਪਿੰਡ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ ਪਰ ਕਿਸੇ ਦਿਨ ਨੂੰ ਇਹ ਇਸ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਰਾਜੇ ਹੋਣਗੇ ਅਤੇ ਤੁਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਰਿਸ਼ਤੇ ਨਾਤੇ ਕਰਨ ਲਈ ਤਰਲੇ ਲੈਦੇ ਫਿਰਿਆ ਕਰੋਗੇ । ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਵਾਕ ਅਟੱਲ ਸਨ ਭਾਵੇਂ ਉਸ ਸਮੇਂ ਹੰਕਾਰ ਵਿਚ ਮਤੇ ਚੌਧਰੀਆਂ ਨੇ ਇਸ ਪਾਸੇ ਧਿਆਨ ਨਾ ਦਿਤਾ ਤੇ ਸਤਿਗੁਰੂ ਜਾਣੀ ਜਾਣ ਸਨ । ਉਨਾਂ ਨੇ ਵੇਖ ਲਿਆ ਸੀ ਕਿ ਭਾਈ ਮੋਹਣ ਦੇ ਖਾਨਦਾਨ ਦਾ ਸਤਾਰਾ ਚਮਕਣ ਵਾਲਾ ਹੈ । ਇਸ ਦਿਨ ਤੋਂ ਚੌਧਰੀ ਮੋਹਣ ਦਾ ਖਾਨਦਾਨ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦਾ ਸੇਵਕ ਬਣ ਗਿਆ । ਮੋਹਣ ਨੇ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਮਹਾਰਾਜ ਜੇ ਆਪਦੀ ਆਗਿਆ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਗੈਰ ਆਬਾਦ ਥਾਂ ਵਿਚ ਮੋਹੜੀ ਗਡ ਕੇ ਪਿੰਡ ਬੰਨ੍ਹ ਲਈਏ । ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਹੁਕਮ ਕੀਤਾ ਜਾਉ ਜਿਥੇ ਦਿਨ ਛੁਪ ਜਾਵੇ ਉਥੇ ਮੋਹੜੀ ਗਡ ਲੈਣੀ । ਚੌਧਰੀ ਮੋਹਨ ਤੇ ਉਨਾ ਦਾ ਪ੍ਰਵਾਰ ਇਹ ਸੁਣਕੇ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ ਹੋਇ ਤੇ ਉਨਾਂ ਨੇ ਤਿੰਨ ਕੁ ਮੀਲ ਜਾਕੇ ਜਿਥੇ ਪਿੰਡ ਮਹਾਰਾਜ ( ਪੁਰਾਣ ) ਢਾਬ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਮੋਹੜੀ ਗੱਡ ਦਿਤੀ । ਜਦ ਮਾਨਾਂ ਤੇ ਭੁਲਰਾ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲਗਿਆ ਤਾਂ ਉਨਾਂ ਨੇ ਅਗਲੇ ਭਲਕ ਮੋਹੜੀ ਪੁਟਕੇ ਛਪੜ ਦੇ ਇਕ ਡੂੰਘੇ ਟੋਏ ਵਿੱਚ ਸੁਟ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਇੰਨਾ ਨੂੰ ਇਥੇ ਉਠਾ ਦਿਤਾ । ਚੋਧਰੀ ਮੋਹਨ ਫਿਰ ਗੁਰੂ ਜੀ ਪਾਸ ਆਕੇ ਫਰਿਆਦੀ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਮੁਸਕਰਾਂਦੇ ਹੋਏ ਫਰਮਾਇਆਂ ਫਿਕਰ ਨਾ ਕਰੋਂ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਜੜਾਂ ਹੋਰ ਗਹਿਹੀਆਂ ਲਗ ਗਈਆਂ ਹਨ । ਜਾਉ ਉਥੇ ਜਾਕੇ ਪਿੰਡ ਵਸਾ ਲਉ । ਇੰਨਾ ਨੇ ਫਿਰ ਪਿੰਡ ਵਸਾ ਲਿਆ ਹੁਣ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਸੀ ਇਸ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਉਠਾ ਨਾ ਸਕਿਆ । ਮਾਨ ਤੇ ਭੁਲਰਾਂ ਨੇ ਚੌਧਰੀ ਜੈਦ ਪੁਰਾਣੇ ਨੂੰ ਜੋ ਗੋਤ ਦਾ ਸਿੱਧੂ ਤੇ ਉਨਾ ਦਾ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਸੀ ਮਹਿਰਾਝ ਪਰ ਚੜਾਇਆ । ਇਹ ਬਹੁਤ ਬਲਵਾਨ ਆਦਮੀ ਸੀ । ਸਾਰੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿਚ ਇਸ ਦੀ ਧਾਕ ਬੈਠੀ ਹੋਈ ਸੀ ਇਸ ਕਰਕੇ ਮੋਹਨ ਬੜਾ ਘਬਰਾਇਆ ਅਤੇ ਫਿਰ ਗੁਰੂ ਜੀ ਪਾਸ ਆਕੇ ਫਰਿਆਦ ਕੀਤੀ । ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਮੋਹਨ ਦੇ ਪੁਤਰ ਕਾਲੇ ਨੂੰ ਥਾਪੜਾ ਦੇਕੇ ਕਿਹਾ ਜਾਉ ਤੁਸੀ ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਕੇ ਆਉਗੇ । ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਦਾ ਭਾਣਾ ਐਸਾ ਹੋਇਆ ਕਿ ਜੈਦ ਪਰਾਣਾ ਸਚਮੁਚ ਹੀ ਕਾਲੇ ਦੇ ਹਥੋਂ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ ਤੇ ਜਿੱਤ ਮਹਾਰਾਜਕਿਆਂ ਦੀ ਹੋਈ । ਇਸ ਤੋਂ ਉਪ੍ਰੰਤ ਮਾਨ ਤੇ ਭੁਲਰਾ ਨੂੰ ਇੰਨਾ । ਵਿਰੁਧ ਕਦੇ ਭੀ ਲੜਨ ਦਾ ਹੌਸਲਾ ਨਾ ਹੋਇਆ | ਸੰਮਤ ੧੬੮੭ ਬਿ . ਨੂੰ ਚੌਧਰੀ ਮੋਹਣ ਨੇ ਆਪਣੀ ਬਰਾਦਰੀ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠੇ ਕਰਕੇ ਆਪਣਾ ਪੁਰਾਣਾ ਪਿੰਡ ਬੀਦੋਵਾਲੀ ਲੈਣ ਲਈ ਭੱਟੀਆ ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ । ਇਸ ਲੜਾਈ ਵਿਚ ਚੋਧਰੀ ਮੋਹਣ ਤੇ ਉਸਦੇ ਪੁਤ ਕੁਲਚੰਦ ਤੇ ਰੂਪ ਚੰਦ ਮਾਰੇ ਗਏ । ਮਹਿਰਾਝ ਦੀ ਚੌਧਰਾਇਤ ਫੂਲ ਦੇ ਸਪੁਰਦ ਸੀ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਰਪ੍ਰਸਤ ਚੌਧਰੀ ਕਾਲਾ ਸੀ । ਜਦ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿਰਾਇ ਸਾਹਿਬ ਮਾਲਵੇ ਨੂੰ ਭਾਗ ਲਾਊਦੇ ਤੇ ਲਖਾਂ ਪ੍ਰਾਣੀਆਂ ਦਾ ਨਾਮ ਬਾਣੀ ਦਵਾਰਾ ਉਧਾਰ ਕਰਦੇ ਹੋਇ ਮਹਿਰਾਜ ਦੇ ਨੇੜੇ ਪੂਜੇ ਤਾਂ...

...

ਇਸ ਤਰਾਂ ਦਾ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਇਤਿਹਾਸ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਜਰੂਰ ਇੰਸਟਾਲ ਕਰੋ ਸਾਡੀ ਸਿੱਖਨਾਮਾ ਐਪ