ਮਾਤਾ ਕਿਸ਼ਨ ਕੌਰ ਜੀ
ਮਾਤਾ ਕਿਸ਼ਨ ਕੌਰ ਜੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿ ਰਾਏ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਮਹਿਲ ਸਨ ਤੇ ਗੁਰੂ ਹਰਿ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਮਾਤਾ ਜੀ ਸਨ ।
ਬੀਬੀ ਕਿਸ਼ਨ ਕੌਰ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ੧੬੩੨ ਦੇ ਲੱਗਭਗ ਭਾਈ ਦਇਆ ਰਾਮ ਜੀ ਅਨੂਪ ਨਗਰ ਵਾਸੀ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ । ਪ੍ਰੋ . ਸਤਿਬੀਰ ਸਿੰਘ ਭਾਈ ਕਾਹਨ ਸਿੰਘ ਨਾਭਾ ਗਿ : ਗਿਆਨ ਸਿੰਘ ਤੇ ਭਾਈ ਸੰਤੋਖ ਸਿੰਘ ਅਨੁਸਾਰ ਅਨੂਪ ਨਗਰ ਬੁਲੰਦ ਸ਼ਹਿਰ ਯੂ . ਪੀ . ਤੋਂ ਪੰਦਰਾਂ ਮੀਲ ਪੂਰਬ – ਦੱਖਣ ਵਲ ਹੈ । ਪਰ ਪਿਆਰਾ ਸਿੰਘ ਪਦਮ ਸੰਪਾਦਿਕ “ ਗੁਰੂ ਸਾਖੀਆਂ ਸਾਖੀ ਚੌਥੀ ਦੇ ਫੁੱਟ ਨੋਟ ਤੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਪਿੰਡ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਗੁਜਰਾਵਾਲਾਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ ਠੀਕ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਜਿਹੜਾ ਕਿ ਅਗੇ ਵਿਆਹ ਬਾਰੇ ਲਿਖਤ ਅਨੁਸਾਰ ਬਿਲਕੁੱਲ ਸਪਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਜਿਥੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ- ਬਰਾਤ ਦਰਿਆ ਸਤਲੁਜ , ਬਿਆਸਾ ਤੇ ਰਾਵੀ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਨ ਉਪਰੰਤ ਅਨੂਪ ਨਗਰ ਪੁੱਜੇ ।
ਗੁਰੂ ਹਰਿ ਰਾਇ ਜੀ ਦਾ ਵਿਆਹ
ਭਾਈ ਕਾਨ੍ਹ ਸਿੰਘ ਨਾਭਾ ਲਿਖਦਾ ਹੈ “ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਸਤਵੇਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਨਮ ੨੦ ਮਾਘ ਸੰਮਤ ੧੬੮੬ ( ੨੬ ਫਰਵਰੀ ਸੰਨ ੧੬੩੦ ) ਨੂੰ ਬਾਬਾ ਗੁਰਦਿੱਤਾ ਜੀ ਦੇ ਘਰ ਮਾਤਾ ਨਿਹਾਲ ਕੌਰ ਦੇ ਉਦਰ ਤੋਂ ਕੀਰਤਪੁਰ ਹੋਇਆ | ਹਾੜ ਵਧੀ ਤਿੰਨ ਸਮਤ ੧੬੭੯ ਨੂੰ ਅਨੂਪ ਨਗਰ ਜ਼ਿਲਾ ਬੁਲੰਦ ਸ਼ਹਿਬ ਯੂ . ਪੀ . ਨਿਵਾਸੀ ਭਾਈ ਦਇਆ ਰਾਮ ਦੀ ਪੁਤਰੀ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਮਹਾਨ ਕੋਸ਼ ੨੬੭ ਪੰਨਾ । ਪੋ , ਸਤਿਬੀਰ ਸਿੰਘ ਲਿਖਦਾ ਹੈ ਕਿ “ ਜਦ ਹਰਿਰਾਇ ਸਤਾਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਹੋਏ ਤਾਂ ਜੂਨ ੧੬੪੭ ਵਿਚ ਸੁਲੱਖਣੀ ਬੇਟੀ ਭਾਈ ਦਇਆ ਰਾਮ ਨਾਲ ਜੋ ਅਨੂਪ ਸ਼ਹਿਰ ( ਯੂ.ਪੀ. ) ਬਲੰਦ ਸ਼ਹਿਰ ਤੋਂ ਪੰਦਰਾਂ ਮੀਲ ਪੂਰਬ ਤੇ ਉਥੋਂ ਰਤਾ ਕੁ ਦੱਖਣ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ ਵਿਆਹ ਹੋਇਆ | ਸੌਹਰੇ ਘਰ ਦਾ ਨਾਂ ਕਿਸ਼ਨ ਕੌਰ ਰਖਿਆ ਗਿਆ । ਸਰੂਪ ਸਿੰਘ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਸਾਖੀ ਪੰਜਵੀਂ ਗੁਰੂ ਕੀਆਂ ਸਾਖੀਆਂ ਪੁਸਤਕ ਵਿਚ ਇਵੇਂ ਲਿਖਦਾ ਹੈ “ ਮਾਤਾ ਬਸੀ ( ਨਿਹਾਲ ਕੌਰ ) ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ ਸੁਲੱਖਣੀ ਕੋ ਤੈ ਬੈਣੀ ਕਬੀ ਕੋਟ ਕਲਿਆਨੀ ਕਹਿ ਕੇ ਬੁਲਾਤੀ ਥੀ ਕੇਸਰ ਸਿੰਘ ਛਿਬਰ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਵਿਆਹ ਬਾਰੇ ਇਉਂ ਲਿਖਦੇ ਹਨ : ਸੰਮਤ ਸੋਲਾਂ ਸੋਸਤਾਨਵੇ ਜਗਮਾਇ ॥ ਤਬ ਗੁਰੂਹਰਿ ਰਾਇ ਅਨੂਪ ਗਾਉ ਮੇਂ ਬਿਆਹੁ ਕਰਤੇ ਭਇ ॥
ਪਿਆਰਾ ਸਿੰਘ ਪਦਮ ਦੀ ਸੰਪਾਦਤ ਜਿਹੜੀ ਗੁਰਮੁਖੀ ਲਿਪੀ ਵਿਚ “ ਗੁਰੂ ਕੀਆਂ ਸਾਖੀਆ ‘ ਸਰੂਪ ਸਿੰਘ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਸੰਮਤ ੧੮੪੭ ਜੇਠ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਪੰਦਰਾਂ ਭਾਦਸ ਨਗਰ ਵਿਚ ਲਿਖੀ ਗਈ । ਫਿਰ ਉਸ ਦੀ ਇਕ ਨਕਲ ਫਗਨ ਸੁਦੀ ਦਸਮੀ ਸੰਮਤ ੧੯੨੫ ਨੂੰ ਛਜੂ ਸਿੰਘ ਭੱਟ ਨੇ ਭਾਦਸੋ ਨਗਰ ਵਿਚ ਹੋਈ । ਇਹ ਪਿਛਲੀਆਂ ਲਿਖੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਨਾਲੋਂ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਹੈ । ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਲਿਖਤ ਉਪਰ ਲਿਖੀਆਂ ਨਾਲੋਂ ਪੁਰਾਣੀ ਹੈ ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਨੀ ਜਾਇਜ਼ ਮੰਨਣਾ ਬਣਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਵਿਚ ( ਗੁਰੂ ) ਹਰਿ ਰਾਇ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਵਿਆਹ ਬਾਰੇ ਇਉਂ ਅੰਕਤ ਹੈ : -ਏਕ ਦਿਹ ਦੋਆ ਰਾਮ ਸਿੱਲੀ ਖੱਤਰੀ ਅਨੂਪ ਨਗਰੀ ਸੇ ਕੀਰਤਪੁਰ ਆਇਆ । ਇਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਲੜਕੀ ਸੁਲੱਖਣੀ ਕੀ ਮੰਗਣੀ ( ਗੁਰੂ ) ਹਰਿਰਾਇ ਜੀ ਕੇ ਸਾਥ ਕੀ । ਤੀਜੇ ਬਰਸ ਇਸ ਸਾਹੇ ਕੀ ਚਿੱਠੀ ਲਿਖਾਇ ਕੀਰਤਪੁਰ ਭੇਜੀ । ਪ੍ਰੋਹਤ ਸਿੱਲੀਆਂ ਕਾ ਅਨੂਪ ਨਗਰੀ ਸੇ ਚਲ ਕੇ ਕੀਰਤਪੁਰ ਆਇ ਗਿਆ । ਮਾਤਾ ਬੱਸੀ ( ਮਾਤਾ ਨਿਹਾਲ ਕੌਰ ) ਜਹਾਂ ਦੋਹਾਂ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਧੀਰ ਮਲ ਤੇ ਹਰਿ ਰਾਇ ਕੋ ਬਿਠਾਇ ਕਰ ਸ੍ਰੀ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਕਾ ਵਿਚਾਰ ਕਰਾਇ ਰਹੀ ਸੀ । ਦੀਵਾਨ ਦਰਗ਼ਾਹ ਮਲ , ਪ੍ਰੋਹਤ ਕੋ ਵਹਾਂ ਲੈ ਕੇ ਆ ਗਿਆ ਆਗੇ ਸੇ ਮਾਤਾ ਜੀ ਨੇ ਪ੍ਰੋਹਤ ਕੋ ਬੈਠਨੇ ਕੇ ਲੀਏ ਮੂੜਾ ਦਿਆ । ਦੀਵਾਨ ਸਾਹੇ ਦੀ ਚਿੱਠੀ ਬਾਚ ਕੇ ਸੁਣਾਈ । ਕਹਾ ਮਾਤਾ ਜੀ ਸ੍ਰੀ ਹਰਿਰਾਇ ਜੀ ਦਾ ਸ਼ੁਭ ਬਿਵਾਹ ਕਾ ਸੁਭ ਦਿਵਸ ਸੰਮਤ ਸੌਲਾ ਸੈ ਸਤਾਨਵੇਂ ਸੱਤ ਹਾੜ ਕਾ ਹੈ।ਤਿਆਰੀ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਏ । ਕੀਰਤਪੁਰ ਸੇ ਅਨੂਪ ਨਗਰ ਜਾਨੇ ਕੇ ਲੀਏ ਜਨੇਤ ਤਿਆਰ ਹੋਣ ਲੱਗੀ । ਗੁਰੂ ਹਰਿਗੋਬਿੰਦ ਜੀ ਨੇ ਬੇਟੇ ਅਣੀ ਰਾਇ ਕੋ ਸਾਰੀ ਵਾਰਤਾ ਸਮਝਾਇ ਕੇ ਤਿਆਰ ਕੀਆ । ਜਨੇਤ ਕੇ ਸਾਥ ਸੂਰਜ ਮੱਲ , ਸ੍ਰੀ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ , ਸ੍ਰੀ ਧੀਰ ਮਲ ਜੀ ਸਾਰੇ ਆਇ ॥
ਜਨੇਤ ਕੀਰਤਪੁਰ ਸੇ ਚਲ ਕਰ ਦਰਿਆਏ ਸਤਲੁਜ , ਬਿਆਸ , ਰਾਵੀ ਪਾਰ ਹੋਇਕੇ ਅਨੂਪ ਨਗਰੀ ਮੇਂ ਜਾਇ ਪਹੁੰਚੀ । ਦੁਆ ਰਾਮ ਸਿੱਲੀ ਨੇ ਇਨ ਕੋ ਆਨੇ ਕਾ ਬੜਾ ਆਓ ਭਗਤ ਕੀਆ । ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਇਨ ਕੀ ਬੇਟੀ ਸੁਲੱਖਣੀ ਦਾ ਬਿਵਾਹ ਹਰਿਰਾਇ ਜੀ ਸੰਗ ਹੂਆ । ਤੀਜੇ ਦਿਨ ਡੋਲੀ ਅਨੂਪ ਗਾਓ ਸੇ ਵਿਦਿਆ ਹੋਈ । ਜਨੇਤ ਵਾਪਸੀ ਸਨੇ ਸੁਨੇ ਕੀਰਤਪੁਰ ਨਗਰੀ ਮੇ ਆਏ ਗਈ | ਮਾਤਾ ਬੱਸੀ ਨੇ ਬੇਟੇ ਕੇ ਵਿਆਹ ਕੀ ਖੁਸ਼ੀ ਮੇ ਸਾਰੇ ਸ਼ਗਨ ਮਨਾਏ । ਅਤਿਥ ਅਰਥੀ ਕੋ ਮਨ ਬਾਂਛਤ ਦਾਨ ਦੀਆਂ । ਪਾਂਚ ਦਿਹੁੰ ਡੋਲੀ । ਕੀਰਤਪੁਰ ਪੁਰ ਮੈਂ ਰਹਿ ਕੇ ਵਾਪਸ ਅਨੂਪ ਨਗਰੀ ਕੋ ਆਈ।ਦੁਆ ਰਾਮ ਕੁਝ ਕਾਲ ਅਰੂਪ ਗਾਓਂ ਮੇਂ ਰਹਿ ਕੇ – ਕੋਟ ਕਲਿਆਨਪੁਰ ਮੇ ਚਲ ਆਇਆ ਦੂਜੇ ਬਰਖ ਸਾਲ ਸਤਰਾਂ ਸੈ ਨੜਿਨਮੇਂ ਅਸਾਡ ਤੀਜ ਕੇ ਦਿਹੁੰ ਬੇਟੀ ਸੁਲੱਖਣੀ ਦਾ ਮੁਕਲਾਵਾ ਤੋਰਾ ਕੀਰਤਪੁਰ ਮਾਤਾ ਬੱਸੀ ਨੇ ਸਿਰਵਾਰਨਾ ਕੀਆ ਔਰ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਮਣਾਈਆਂ । ਅਥਿਤ ਅਰਥੀ ( ਡੋਲੀ ਚੁੱਕਣ ਵਾਲੇ ਕੁਹਾਰ ) ਸਭਨਾ ਨੇ ਮਨ ਬਾਂਛਤ ਦਾਨ ਪਾਇਆ ॥੫ ॥
ਮਾਤਾ ਸੁਲੱਖਣੀ ਜੀ ਪੇਕਿਆਂ ਦਾ ਨਾਂਮ ਸੀ ਮਾਤਾ ਕਿਸ਼ਨ ਕੌਰ ਸਹੁਰਾ ਘਰ ਦਾ ਨਾਂਮ ਸੀ।
ਗੁਰੂ ਹਰਿ ਰਾਏ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਘਰ ਤੇ ਮਾਤਾ ਕਿਸ਼ਨ ਕੌਰ ਜੀ ਦੀ ਕੁੱਖੋਂ ਤਿੰਨ ਬੱਚਿਆਂ ਨੇ ਜਨਮ ਲਿਆ। ਵੱਡੇ ਬਾਬਾ ਰਾਮ ਰਾਏ ਜੀ ਉਸ ਤੋ ਬਾਅਦ ਇਕ ਧੀ ਬੀਬੀ ਰੂਪ ਕੌਰ ਜੀ ਤੇ ਸੱਭ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਪੁੱਤਰ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਜੀ।
ਮਾਤਾ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਕੌਰ ਜੀ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਜੀ ਹੋਰਾਂ ਨਾਮ ਜਪਣ , ਸਿਮਰਨ ਕਰਨ ਤੇ ਹੋਰਾਂ ਨੂੰ ਨਾਮ ਬਾਣੀ ਵੱਲ ਪ੍ਰੇਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ । ਆਪਣੀ ਹਉਮੈ ਨੂੰ ਤਿਆਗ ਸੰਗਤ ਦੀ ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਹੱਥੀਂ ਲੰਗਰ ਤਿਆਰ , ਗੁਰੂ ਕਾ ਲੰਗਰ ਚਲਾਉਣ , ਵਰਤਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਨਗਾਰਾ ਵਜਾਉਣਾ ਤਾਂ ਕਿ ਹਰ ਕੋਈ ਦੂਰੋਂ – ਨੇੜਿਓ ਇਹ ਆਵਾਜ਼ ਸੁਣ ਆਪਣੀ ਭੁੱਖ ਤ੍ਰਿਪਤ ਕਰ ਸਕਣ । ਗੁਰੂ ਜੀ ਇਹ ਵੀ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਹਰ ਇਕ ਅਭਿਲਾਸ਼ੀ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਰੂਪ ਸਮਝ ਕੇ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ । ਇਹੋ ਹੀ ਉਪਦੇਸ਼ ਗੁਰੂ ਜੀ ਹੋਰਾਂ ਭਾ ਭਗਤੂ ਤੇ ਭਾਈ ਫੇਰੂ ਜੀ ਨੂੰ ਵੀ ਕਿਹਾ ਸੀ । ਭਾ : ਮੀਹਾਂ ਆਦਿ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਏਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਿਸ਼ਕਾਮ ਲੰਗਰ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਦਿੱਤਾ ਸੀ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਿੱਖਾਂ ਤੇ ਮਾਤਾ ਕਿਸ਼ਨ ਕੌਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਲੰਗਰ ਬੜੇ ਸੁਚੱਜੇ ਢੰਗ ਤੇ ਸਿਦਕ ਤੇ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਚਲਾਏ । ਮਾਤਾ ਆਈ ਸੰਗਤ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸੰਤਾਨ ਮੰਨ ਲੰਗਰ ਛਕਾਅ ਕੇ ਖੁਸ਼ ਹੁੰਦੀ । ਭਾਵੇਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਬਹੁਤਾ ਸਮਾਂ ਪ੍ਰਚਾਰ ਦੌਰਿਆਂ ਵਿਚ ਬਤੀਤ ਕੀਤਾ । ਮਾਤਾ ਜੀ ਹਰ ਸਮੇਂ ਆਪ ਦੇ ਸਾਥ ਰਹੇ । ਸਾਰੀ ਸੰਗਤ ਤੇ ਬਾਹਰੋਂ ਮਿਲਣ ਆਏ ਜਗਿਆਸੂਆਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਸੰਭਾਲ ਵੀ ਮਾਤਾ ਜੀ ਨੇ ਖਿੜੇ ਮੱਥੇ ਕੀਤੀ । ਹਰ ਇਕ ਨੂੰ ਬਰਾਬਰ ਦਾ ਪਿਆਰ , ਮਿੱਠਾ ਬੋਲ , ਧੀਰੇ ਤੇ ਨਿਘੇ ਸੁਭਾ ਨਾਲ ਨਿਵਾਜਿਆ । ਗੁਰੂ ਜੀ ਆਪ ਦੇ ਇਸ ਚੰਗੇ ਸੁਭਾਵ ਤੋਂ ਬੜੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਤੇ ਸੁੰਤਸ਼ਟ ਸਨ ।
ਗੁਰੂ ਹਰਿ ਰਾਇ ਸੀ ੬ ਅਕਤੂਬਰ ੧੬੬੨ ਐਤਵਾਰ ਜੋਤੀ – ਜੋਤਿ ਸਮਾ ਗਏ।ਗੁਰੂ ਹਰਿਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੀ ਆਯੂ ਉਸ ਸਮੇਂ ਕੇਵਲ ਸਵਾ ਪੰਜ ਸਾਲ ਸੀ । ਉਸ ਵੇਲੇ ਅਫ਼ਸੋਸ ਲਈ ਆਏ ਗਏ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਮਾਤਾ ਕਿਸ਼ਨ ਕੌਰ ਨੇ ਬੜੇ ਚੰਗੇ ਢੰਗ ਸੇਵਾ ਸੰਭਾਲ ਕਰ ਮਾਤਾ ਬੱਸੀ ( ਨਿਹਾਲ ਕੌਰ ) ਦਾ ਕਾਫੀ ਹੱਥ ਵਟਾਇਆ ਭਾਵੇਂ ਹੋਰ ਵੀ ਮੁੱਖੀ ਸਿੱਖ ਇਹ ਜ਼ਿਮੇਵਾਰੀ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਰਹੇ ਗੁਰੂ ਕੀ ਸਾਖੀਆਂ ਵਿਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ “ ਬਾਬਾ ਸੂਰਜ ਮਲ ਜੀ , ਮਾਤਾ ਬੱਸੀ , ਸੁਲੱਖਣੀ ( ਕਿਸ਼ਨ ਕੌਰ ) ਬਾਹਰੋਂ ਆਈਆਂ ਸੰਗਤਾਂ ਦੀ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ । ਦੀਵਾਨ ਦਰਘਾਹ ਮੱਲ , ਭਾਈ ਮਨੀ ਰਾਮ ਆਦਿ ਮੁਖੀਏ ਸਿੱਖ ਤੀਨ ਦਿਵਸ ਸਤਿਗੁਰੂ ਕੀ ਹਜੂਰੀ ਮੇ ਸਾਰੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਚਲਾ ਰਹੇ ਸਨ । ਹੁਣ ਗੁਰੂ ਹਰਿਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਜੀ ਦੇ ਗੁਰ ਗੱਦੀ ਤੇ ਪਧਾਰਨ ਤੇ ਬਾਬਾ ਰਾਮ ਰਾਇ , ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਗੁਰੂ ਘਰ ਵੱਲੋਂ ਇਸ ਲਈ ਦੁਰਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਨੂੰ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਕਰਾਮਾਤਾਂ ਦਿਖਾ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ ਕਰਦਾ ਸੀ । ਉਸ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਵਿਚ ਅਠਵਾਂ ਗੁਰੂ ਬਣ ਕਾਰ ਭੇਟਾ ਉਗਰਾਉਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ । ਕੁਝ ਭੁੱਲੜ ਉਸ ਦੀਆਂ ਕਰਾਮਾਤਾਂ ਕਰਕੇ ਉਸ ਦੇ ਪਿਛੇ ਲੱਗ ਪਏ । ਪਰ ਗੁਰੂ ਦਰਬਾਰ ਵੱਲੋਂ ਥਾਪੇ ਮਸੰਦਾਂ ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਪ੍ਰਵਾਹ ਨਾ ਕੀਤੀ ਤੇ ਸਗੋਂ ਗੁਰੂ ਹਰਿ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਜੀ ਦੇ ਲੜ ਲੱਗੇ ਰਹੇ । ਡੇਢ ਕੁ ਸਾਲ ਇਹ ਝੂਠੀ
ਗੁਰਿਆਈ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਚਲਦੀ ਰਹੀ । ਜਦੋਂ ਸੰਗਤ ਨੂੰ ਗਿਆਨ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਇਸ ਨਾਲੋਂ ਟੁੱਟ ਗਏ । ਰਾਮ ਰਾਇ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮਸੰਦਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰਿਆਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਲਈ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਪਾਸ ਭੇਜਿਆ ਤੇ ਜਾ ਕੇ ਕਿਹਾ ਹਜ਼ਾਰੇ ਆਲਮ ! ਰਾਮ ਰਾਇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦਾ ਵੱਡਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ ਉਹ ਕਰਾਮਾਤਾਂ ਵੀ ਕਮਾਲ ਦੀਆਂ ਕਰਦਾ ਹੈ । ਗੁਰੂ ਹਰਿਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਇਸ ਦੇ ਛੋਟੇ ਭਰਾ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਸਦ ਦੋਵਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਲਈ ਜਾਵੇ । ਜੇ ਉਹ ਕੋਈ ਕਰਾਮਾਤ ਨਾ ਦਿਖਾਵੇ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਹੁਕਮ ਦੇ ਗੱਦੀ ਤੋਂ ਲਾਹ ਰਾਮ ਰਾਇ ਨੂੰ ਗੱਦੀ ਤੇ ਬਿਠਾਇਆ ਜਾਵੇ । ਅੰਨਾ ਕੀ ਭਾਲੇ ਦੋ ਅੱਖਾਂ ! ਉਹ ਤਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕੋਈ ਢੁੱਚਰ ਲੱਭਦਾ ਸੀ । ਉਸ ਨੇ ਗੁਰੂ ਹਰਿ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਜੀ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਆਉਣ ਦਾ ਸੱਦਾ ਭੇਜਿਆ । ਜਦੋਂ ਔਰੰਗਜੇਬ ਦੀ ਇਸ ਮਾੜੀ...

...

ਇਸ ਤਰਾਂ ਦਾ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਇਤਿਹਾਸ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਜਰੂਰ ਇੰਸਟਾਲ ਕਰੋ ਸਾਡੀ ਸਿੱਖਨਾਮਾ ਐਪ