( ਆਤਮਾ ਦਾ ਬਦਲਾ)

” ਮੈਂ ਇਕ ਪੱਤਰਕਾਰ ਹਾਂ, ਮੇਰਾ ਨਾਮ ਸੁਖਚੈਨ ਹੈ । ”
ਬੜੇ  ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਸੋਚ ਦਾ ਪਿਆ ਸੀ। ਕਿ ਕਿਤੇ  ਘੁੰਮ ਕੇ ਆਵਾਂ।
ਫੇਰ ਦਿਮਾਗ ਵਿਚ ਗੱਲ ਆਈ। ਕਿ ਕਿਉਂ ਨਾ,  ਨਾਨਕੇ ਪਿੰਡ ਜਾਇਆ ਜਾਵੇ।  ਨਾਲੇ ਮਾਮਾ ਜੀ, ਹੁਰਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲ ਆਵਾਂਗਾ।
ਫੇਰ ਮੈਂ ਕੁਝ ਏਦਾਂ ਹੀ ਕੀਤਾ।
ਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਮੈ ਕੁਝ ਦਿਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਨਾਨਕੇ ਪਿੰਡ ਚਲਾ ਗਿਆ।
ਮਾਮਾ ਜੀ ਹੁਰੀਂ ਤੇ ਸਾਰਾ ਪਰਿਵਾਰ ਮੈਂਨੂੰ ਵੇਖਕੇ  ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ ਹੋਏ।
ਮੈ ਕਾਫੀ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੇ ਨਾਨਕੇ ਪਿੰਡ ਆਇਆਂ ਸੀ।
ਪਹਿਲਾਂ ਮੈਂ  ਚਾਹ, ਪਾਣੀ ਪੀਤਾ ਫੇਰ ਕੁਝ ਦੇਰ ਆਰਾਮ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਿੰਡ ਦਾ ਗੇੜਾ ਕੱਢਕੇ ਆਇਆ।
” ਮੈਂਨੂੰ ਸਾਰੇ ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਬੁਲਾਉਣ ਲੱਗੇ।”
ਕਮਾਲ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਨਾ। ਪਿੰਡ ਦੇ ਲੋਕ ਮੈਂਨੂੰ ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਨਾਮ ਤੋਂ ਜਾਣਦੇ ਹੈ। ਤੇ ਨਾਨਕਿਆਂ ਦੇ ਲੋਕ ਮਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਤੋਂ, ਪਰ ਇਹ ਸਭ ਬੜਾ ਚੰਗਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ।
ਜਦੋ ਸਾਨੂੰ ਕੋਈ ਸਾਡੇ ਮਾਂ – ਬਾਪ ਦੇ ਨਾਮ ਤੋਂ ਜਾਣਦਾ ਜਾਂ ਬੁਲਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ  ਮਾਮਾ ਜੀ,  ਰੋਟੀ ਖਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ  ਪੈੱਗ – ਸ਼ੈੱਗ ਦਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਕਰੀ ਬੈਠੇ ਸੀ।
ਮਾਮਾ ਜੀ ਨੇ ਮੈਂਨੂੰ ਪੀਣ ਲਈ ਕਿਹਾ।
ਮੈਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਾਫ ਹੀ ਮਨਾ ਕਰਤਾ। ਕਿਉਂਕਿ ਮੈਂ ਕਦੀ ਸ਼ਰਾਬ ਨਹੀਂ ਪੀਤੀ ਸੀ।
ਕਿਉਂਕਿ ਮੇਰੇ ਮਾਤਾ – ਪਿਤਾ ਜੀ,  ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਧਾਰੀ ਸਿੱਖ ਸੀ।
ਤਾਂ ਮੈਂ ਕਦੀ ਮੀਟ ਮਾਸ, ਸ਼ਰਾਬ ਆਦਿ… ਏਦਾਂ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਖਾਣ – ਪੀਣ ਦਾ ਸ਼ੌਕੀਨ ਨਹੀਂ ਸੀ।

ਪਰ ਮੇਰੇ ਨਾਨਕੇ ਪਿੰਡ ਵਾਲੇ ਬਹੁਤ ਸ਼ੌਕੀਨ ਸੀ।  ਪਿਤਾ ਜੀ ਦੱਸਦੇ ਸੀ। ” ਕਿ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤੇਰੀ ਮਾਂ ਵੀ ਖਾ, ਪੀ ਲੈਂਦੀ ਸੀ।
ਪਰ ਹੁਣ ਨਹੀਂ।”
ਮਾਮਾ ਜੀ  ਹੁਰੀਂ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਕੁਝ ਦੋਸਤ  ਚੁਬਾਰੇ ਦੀ ਛੱਤ ਉਤੇ ਬੈਠਕੇ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀ ਰਹੇ ਸੀ।
ਮੈਂ ਵੀ ਉਹਨਾਂ ਨਾਲ ਸੀ।  ਪਰ ਮੈਂ ਪੀਂਦਾ ਨਹੀਂ ਪਿਆ ਸੀ  ਥੋੜ੍ਹੀ ਕੁਝ ਦੇਰ ਨੂੰ ਸਾਰੇ  ਓਥੇ ਹੀ ਢੈਹ  – ਢੇਰੀ  ਹੋ ਗਏ।
ਮਾਮਾ ਜੀ  ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਦੋਸਤ ਓਥੇ ਹੀ ਸੌਂ ਗਏ।
ਮੈਂਨੂੰ ਮਾਮੀ ਜੀ ਨੇ ਥੱਲਿਓਂ ਆਵਾਜ਼ ਮਾਰੀ।
“ਵੇ ਸੁਖਚੈਨ… ਥੱਲੇ ਆਕੇ ਰੋਟੀ ਖਾਲਾ ।”
ਮੈਂ ਮਾਮੀ ਜੀ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਸੁਣਕੇ  ਥੱਲੇ ਚਲਿਆਂ ਗਇਆ।
ਮੇਰੇ ਰੋਟੀ ਖਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ।
ਮਾਮੀ ਜੀ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਗੱਲਾਂ ਕਰਨ ਲੱਗ ਗਏ। ਮੈਂ ਮਾਮੀ ਜੀ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ।  ਕਿ ਮਾਮਾ ਜੀ ਰੋਜ਼ ਏਦਾਂ ਹੀ ਪੀਂਦੇ ਆ ਜਾਂ ਫੇਰ ਅੱਜ ਹੀ ਏਨੀ ਪੀ ਲਈ ਹੈ।   ਫੇਰ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੇਰ ਮਾਮੀ ਜੀ ਨੇ ਸੋਚ ਕੇ ਮੇਰੀ ਗੱਲ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ।
” ਹੁਣ ਕਿ ਦਸਾਂ ਸੁਖਚੈਨ… ਆਹ ਜਦੋਂ ਦਾ  ਤੇਰਾ ਮਾਮਾ ਸਰਪੰਚ ਬਣਿਆ ਹੈ।”  ਇਹ ਟੋਲਾ ਤੇ ਸ਼ਰਾਬ ਏਨਾਂ ਨਾਲ ਹੀ ਜੁੜ ਗਏ ਹੈ।
ਮੈਂ ਕਿਹਾ। ਫੇਰ ਮਾਮੀ ਜੀ ਤੁਸੀਂ ਕਦੀ ਰੋਕਿਆ ਨਹੀਂ ਮਾਮਾ ਜੀ ਨੂੰ।

ਹਲੇ ਅਸੀਂ ਗੱਲਾਂ ਹੀ ਕਰਦੇ ਪਏ ਸੀ। ਕਿ ਲਾਗੇ ਗੁਆਢੀਆਂ ਦੇ ਘਰੋਂ  ਚੀਕਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਆਈ।   ਮੈਂ ਤੇ ਮਾਮੀ ਜੀ, ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਘਰ ਦਾ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਖੜਕਾਇਆ।  ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਕਿਸੇ ਜੀਅ ਨੇ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਖੋਲ੍ਹਿਆ।  ਅਸੀਂ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਘਰ ਗਏ। ਤਾਂ ਪਤਾ ਚੱਲਿਆ ਕਿ ਇਕ ਸਤਾਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਮੁੰਡਾ ਸੀ। ਜੋ ਇੱਕ ਡਰੋਂਨਾ ਸਪਨਾ ਵੇਖਕੇ ਡਰ ਗਇਆ ਸੀ।
” ਮੈਂ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਗੱਲ ਹੋਈ ਹੈ।  ਚੰਗਾ ਜਵਾਨ ਮੁੰਡਾ ਵਾ ਇਕ ਸਪਨਾ ਵੇਖਕੇ ਡਰ ਗਿਆ ਓਏ।”
ਉਸ ਮੁੰਡੇ ਦੇ  ਬਾਪੂ ਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ।
” ਗੱਲ ਸਪਨੇ ਦੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਸੁਖਚੈਨ । ਇਹਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਨਹਿਰ ਵੱਲ ਜਾਣ ਤੋਂ ਮਨਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।”
ਪਰ ਇਹ ਸਾਡੀ ਮੰਨਦਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਓਥੇ ਆਪਣੇ ਯਾਰਾਂ ਨਾਲ ਨਹਾਉਂਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
‘ਤੇ ਘਰ ਆਕੇ ਫੇਰ ਚੀਕਾਂ ਮਰਦਾ ਹੈ।”
ਇਹਨੂੰ ਕਿੰਨੀ ਵਾਰ ਕਿਹਾ ਹੈ। ਕਿ ਓਥੇ ਇਕ ਰੂਹ ਦਾ ਸਾਅਇਆ ਹੈ।
ਸਾਰੇ ਪਿੰਡ ਵਾਲੇ ਓਧਰ ਨੂੰ ਮੂੰਹ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ਤੇ ਇਹ ਆਪਣੇ ਵਿਹਲੜ ਯਾਰਾਂ ਨਾਲ ਓਥੇ ਥੱਕੇ ਖਾਂਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
 ਹੁਣ ਸਵੇਰੇ ਇਸਦੀ ਮਾਂ ਇਸਨੂੰ ਕਿਤੋਂ ਧਾਗਾ ਪਵਾਕੇ ਲਿਆਵੇਗੀ ਤਾਂ ਠੀਕ ਹੋਜੇਗਾ।”
ਮੈਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸੁਣਕੇ ਮਾਮੀ ਜੀ ਹੁਰਾਂ ਨਾਲ ਵਾਪਿਸ ਘਰ ਆ ਗਿਆ।

ਘਰ ਆਕੇ ਮੈਂ ਮਾਮੀ ਜੀ ਨੂੰ ਉਹੀ ਗੱਲਾਂ ਪੁੱਛੀਆਂ।
ਫੇਰ ਮਾਮੀ ਜੀ ਨੇ ਮੈਂਨੂੰ ਦੱਸਿਆ। ਕਿ ਕੁਝ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ। ਉਦੋਂ ਤੇਰੇ ਮਾਮੇ ਦਾ ਤੇ ਮੇਰਾ ਵਿਆਹ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਸੀ।
ਇਹ ਗੱਲ ਮੈਂਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਕੋਲੋਂ ਹੀ ਪਤਾ ਲੱਗੀ ਸੀ।
ਇਕ ਜਵਾਨ ਤੇ ਸੋਹਣੀ ਕੁੜੀ ਦੀ ਲਾਸ਼ ਉਸ ਨਹਿਰ ਵਿਚ ਰੁੜਕੇ ਆ ਰਹੀ ਸੀ।
ਜਿਸਨੂੰ ਤੇਰੇ ਮਾਮਾ ਜੀ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਦੋਸਤਾਂ ਨੇ ਵੇਖਿਆ ਤੇ ਸਾਰੇ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਰੌਲਾ ਪਾਇਆ। ਜਿਸਤੋਂ ਬਾਦ ਪੁਲਿਸ ਆਈ।  ਤੇ ਉਸ ਕੁੜੀ ਦੀ ਲਾਸ਼ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਲੈ ਗਈ। ਤੇ  ਉਸਤੋਂ  ਕੁਝ ਮਹੀਨੇ  ਬਾਅਦ  ਤੇਰੇ  ਮਾਮੇ ਦੇ ਉਹ ਦੋਸਤ   ਕੀਤੇ  ਘੁੰਮਣ ਲਈ ਜਾਂਦੇ ਪਏ ਸੀ । ਤੇ ਖ਼ਬਰ ਆਈ ਕਿ  ਛੇ- ਨੋਜਵਾਨ  ਕਾਰ ਐਕਸੀਡੈਂਟ ਵਿਚ ਮਾਰੇ ਗਏ।
ਤੇਰੇ ਮਾਮੇ ਦਾ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤਾਂ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਪਿਆਰ ਸੀ। ਏਨਾਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਬਹੁਤ ਦੁੱਖ ਲੱਗਾ।
ਤੇ ਇਹ ਬਹੁਤ ਬੀਮਾਰ ਹੋ ਗਏ। ਫੇਰ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਦ ਸਾਡਾ ਵਿਆਹ ਹੋ ਗਿਆ।
ਤੇ ਹੋਲੀ – ਹੋਲੀ ਹੁਣ ਇਹ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਂਗ ਹੋ ਗਏ।
ਤੇਰੇ ਮਾਮੇ ਨੇ ਕਿਹਾ। ਕਿ ਮੈਂਨੂੰ  ਵੀ ਮੇਰੇ ਦੋਸਤ ਨਾਲ ਲੈਕੇ ਚੱਲੇ ਸੀ।
ਪਰ ਮੈਂਨੂੰ ਕੋਈ ਜਰੂਰੀ ਕੰਮ ਕਾਰਨ ਨਾਂਹ ਕਰਨੀ ਪੈ ਗਈ।”ਜਿਸਦੇ ਕਾਰਨ ਮੇਰੀ ਜਾਨ ਬਚ ਗਈ।”
ਤੇ ਸੁਖਚੈਨ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਇਹ ਵੀ ਕਹਿਣਾ ਹੈ। ਕਿ ਉਹ ਕੁੜੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਘੂੰਗਰੂ ਛੰਣਕਾਉੰਦੀ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਨੋਜਵਾਨ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹੁਸਨ ਦੇ ਜਾਲ ਵਿਚ ਫਸਾਕੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਤੇ ਤੇਰੇ ਮਾਮੇ ਦੇ ਦੋਸਤਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਉਹੀ ਹੈ।
ਓ…. ਤਾਂ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਮੇਰੀ ਕਿਸਮਤ ਚੰਗੀ ਹੈ। ਕਿ ਤੇਰਾ ਮਾਮਾ ਬੱਚ ਗਿਆ। ਬਾਕੀ ਨਮੂਨਾ ਤੇ…. ਤੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਵੇਖ ਹੀ ਲਿਆ ਹੈ।

ਮੈਂ ਮਾਮੀ ਜੀ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸੁਣਕੇ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਗਿਆ। ‘ਤੇ ਚੁੱਪ – ਚਾਪ ਲੰਮੇ ਪੈ ਗਿਆ।
ਪਰ ਮੇਰੇ ਦਿਲ – ਦਿਮਾਗ ਵਿਚ ਉਹ ਗੱਲਾਂ ਬਾਰ – ਬਾਰ ਘੁੰਮ ਰਹੀਆਂ ਸੀ।
ਮੈਂਨੂੰ ਮਾਮੀ ਦੀਆਂ ਬਾਕੀ ਗੱਲਾਂ ਉਤੇ ਯਕੀਨ ਸੀ। ਪਰ ਉਹ ਕੁੜੀ ਦੀ ਰੂਹ ਓਥੇ ਪਟਕਦੀ ਹੈ।  ਇਸ ਗੱਲ ਉਤੇ ਯਕੀਨ ਨਹੀਂ ਆ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਸ਼ਾਇਦ ਮੈਂ ਇਕ ਪੱਤਰਕਾਰ ਸੀ।  ਤਾਂ ਕਰਕੇ  ‘ ਕਿ ਜਿੰਨਾ ਤੱਕ ਕਿਸੇ ਗੱਲ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਣਕੇ ਨਿਚੋੜ ਨਾ ਕੱਢ ਲਵਾਂ ਮੈਂਨੂੰ ਸਿਧਕ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ ਸੀ।
ਮਾਮਾ ਜੀ ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਨਸ਼ੇ ਵਿਚ ਸੌਂ ਚੁਕੇ ਸੀ। ਮੈਂ ਮਾਮੀ ਜੀ ਦੇ ਸੌਣ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕਰਦਾ ਪਿਆ ਸੀ। ਕਿ ਮਾਮੀ ਜੀ ਦੇ ਸੌਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ….. ਮੈਂ ਨਹਿਰ ਵਲ ਜਵਾਂਗਾ।
ਤੇ ਪਤਾ ਕਰਾਂਗਾ ਕਿ ਇਹ ਗੱਲ ਕਿੰਨੀ ਕੁ ਸੱਚੀ ਹੈ।
ਮੇਰੇ ਏਦਾਂ ਸੋਚ ਦੇ ਸੋਚ ਦੇ ਅੱਧੀ ਕੁ ਰਾਤ ਲੰਘ ਗਈ। ਤੇ ਮੈਂ ਮਾਮੀ ਜੀ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ। ਤਾਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਸੁਪਨਿਆਂ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਸੌੰ ਚੁਕੇ ਸੀ।
ਮੇਰੇ ਲਈ ਹੁਣ ਇਹ ਵੇਲਾ ਸਬਤੋਂ ਚੰਗਾ ਸੀ।  ਮੈਂ ਆਪਣਾ ਕੁਝ ਸਾਮਾਨ ਨਾਲ ਲਿਆ। ਤੇ ਨਹਿਰ ਵਲ ਹੋ ਤੁਰਿਆ।
     

ਅਖੀਰ ਚਲਦੇ – ਚਲਦੇ ਮੈਂ ਨਹਿਰ ਕੋਲ ਪਹੁੰਚ ਹੀ ਗਿਆ। ਪਰ ਮੈਂਨੂੰ ਕੁਝ ਵੀ ਏਦਾਂ ਦਾ ਮਹਿਸੂਸ  ਨਾ ਹੋਇਆ। ਜਿਸ ਨਾਲ ਮੈਂ ਡਰਾਂ ਜਾਂ ਕਭਰਾਵਾਂ। ਫੇਰ ਮੈਂ ਸਾਹਮਣੇ ਜਾ ਇਕ ਲੰਡੇ ਪੁਲ ਉਤੇ ਹੇਠਾਂ ਲੱਤਾਂ ਲਮਕਾ ਕੇ ਬੈਠ ਗਿਆ।  ਮੈਂ ਉਸ ਪੁਲ ਨੂੰ ਲੰਡਾ ਇਸ ਲਈ ਕਿਹਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਦੇ ਆਲੇ – ਦੁਆਲੇ ਕੋਈ ਐਂਗਲ ਨਹੀਂ ਸੀ।ਸ਼ਾਇਦ ਅਮਲੀ, ਨਸ਼ੇੜੀਆਂ ਨੇ ਤੋੜਕੇ ਵੇਚ ਲਏ ਹੋਣੇ। ਰਾਤ ਚਾਂਦਨੀ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਨਹਿਰ ਦਾ ਪਾਣੀ ਬਹੁਤ ਸਾਫ ਸੀ। ਤੇ ਆਸਮਾਨ ਦੇ ਤਾਰੇ ਮੈਂਨੂੰ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਹੇ ਸੀ।
ਜੋ ਕਿ ਮੈਂਨੂੰ ਬਹੁਤ ਦਿਲਚਸਪ ਨਜ਼ਾਰਾ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਸੀ।
ਥੋੜ੍ਹੀ ਕੁ ਦੇਰ ਬਾਅਦ ਇਹ ਨਜ਼ਾਰਾ ਬਦਲ ਗਿਆ।
ਚੰਨ ਬੱਦਲਾਂ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਲੁਕ ਗਿਆ।  ਤੇ ਨਹਿਰ ਦਾ ਪਾਣੀ ਮੈਂਨੂੰ ਕਾਲਾ ਨਜ਼ਰ ਆਉਣ ਲੱਗਾ। ਇਕ ਦਮ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਛਾਈ ਸ਼ਾਂਤੀ। ਭੰਗ ਹੋ ਗਈ। ਰੁੱਖਾਂ ਤੋਂ ਪੰਛੀ ਉੱਡਣ ਲੱਗੇ।  ਕੁੱਤੇ, ਬੱਲੀਆਂ ਦੇ ਰੌਲਾ ਪਾਉਣ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਆਉਣ ਲੱਗੀ। ਤੇ ਠੰਡੀ – ਠੰਡੀ  ਹਨੇਰੀ ਚੱਲਣ ਲੱਗੀ।  ਫੇਰ ਥੋੜੀ ਦੇਰ ਬਾਅਦ ਸਭ ਪਹਿਲਾਂ ਵਰਗਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਫਿਰ ਅਚਾਨਕ ਮੇਰੇ ਕੰਨਾਂ ਵਿਚ  ਛੰਣ…ਛੰਣ   ਦੀ ਆਵਾਜ਼  ਆਉਣ ਲੱਗੀ।  ਜਿਵੇਂ  ਕੋਈ ਔਰਤ  ਘੂੰਗਰੂ ਬੰਨਕੇ ਨੱਚ ਰਹੀ ਹੋਵੇ। ਫਿਰ ਘੂੰਗਰੂਆਂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਦੇ ਨਾਲ ਮੇਰੇ ਕੰਨਾਂ ਵਿਚ  ਇਕ ਹੋਰ ਆਵਾਜ਼ ਆਉਣ ਲੱਗੀ। ਜਿਵੇਂ ਉਹੀ ਔਰਤ ਕੋਈ ਗੀਤ ਗਾ ਰਹੀ ਹੋਵੇ।  ਹੁਣ ਮੇਰੇ ਕੰਨਾਂ ਵਿਚ  ਦੋਨੋਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਆ ਰਹੀਆਂ ਸੀ। ਇਕ ਤੇ ਘੂੰਗਰੂਆਂ ਦੇ ਛੰਣਕਣ ਦੀ, ਤੇ ਦੂਜੀ ਓਸ ਔਰਤ ਦੇ ਗਾਉਣ ਦੀ। ਜੋ ਉਹ ਗੀਤ  ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਮੇਰੇ ਕੰਨਾਂ ਵਿਚ ਆ ਰਹੀ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਬੋਲ ਕੁਝ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੀ।

ਮਿਲਿਆਂ ਨਾ ਕੋਈ ਮੇਰਾ ਹਮ ਰਾਹੀ….
ਜੋ ਮਿਲੇ ਉਹ ਸੀਗੇ ਕਿਸਾਈ…..

ਮੈਂ ਇਹ ਸਭ ਸੁਣਕੇ  ਤੇ ਵੇਖਕੇ ਬੜਾ ਹੈਰਾਨ ਹੋ ਗਿਆ। ਫੇਰ ਇਕ ਦਮ ਉਹ ਘੂੰਗਰੂਆਂ ਦੀ  ਆਵਾਜ਼ ਤੇ ਗੀਤ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਆਉਣੀ ਬੰਦ ਹੋ ਗਈ। ਮੈਂ ਕਾਫੀ ਦੇਰ ਸੋਚ ਦਾ ਰਿਹਾ। ਕਿ ਆਵਾਜ਼ ਕਿਉਂ ਬੰਦ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।  ਫੇਰ ਮੈਂ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਕਾਫੀ ਦੇਰ ਹੋਗੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਮੈਂਨੂੰ ਚੱਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਮੈਂ ਪੁਲ ਤੋਂ ਉਪਰ ਉਠਿਆ…. ਤੇ ਪਿੰਡ ਵਲ ਜਾਣ ਲੱਗਾ।
ਤੇ ਮੈਂਨੂੰ ਕਿਸੇ ਨੇ ਪਿੱਛੋ ਮੇਰਾ ਨਾਮ ਲੈਕੇ ਕੁਝ ਏਦਾਂ ਆਵਾਜ਼ ਮਾਰੀਂ।
“ਸੁਖਚੈਨ।”
ਮੈਂ ਗੌਰ ਨਾ ਕੀਤਾ। ਮੈਂਨੂੰ ਫੇਰ ਆਵਾਜ਼ ਮਾਰੀਂ ।
” ਸੁਖਚੈਨ।”
ਮੈਂਨੂੰ ਲੱਗਾ ਸ਼ਾਇਦ ਮੇਰਾ ਵਹਿਮ ਹੈ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਤੀਜ਼ੀ ਵਾਰ ਗੁੱਸੇ ਵਿਚ ਆਵਾਜ਼  ਮਾਰੀਂ।
“ਵੇ ਸੁਖਚੈਨ ਤੈੰਨੂੰ ਸੁਣਦਾ ਨਹੀਂ। ”
ਮੈਂ ਜਿਥੇ ਖੜਾ ਸੀ। ਓਥੇ ਹੀ ਰੁਕ ਗਿਆ।  ਫੇਰ ਮੈਂਨੂੰ ਆਵਾਜ਼ ਆਈ ਪਿੱਛੇ ਮੁੜ… ਪਿੱਛੇ ਮੁੜ…. ।
ਇਹ ਗੱਲ ਸੁਣਕੇ ਮੈਂਨੂੰ ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਦੀ ਗੱਲ ਯਾਦ ਆ ਗਈ।
ਕਿ ਜਿਵੇਂ ਇਨਸਾਨ ਚੰਗੇ ਤੇ ਮਾੜੇ ਹੁੰਦੇ ਹੈ। ਓਵੇਂ ਰੂਹਾਂ ਵੀ ਚੰਗੀਆਂ ਤੇ ਮਾੜੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹੈ। ਤੇ ਉਹ ਸਾਡਾ ਉਹਨਾਂ ਤੱਕ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੀਆਂ ਜਿੰਨਾ ਤੱਕ ਅਸੀਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਉਤੇ ਹਾਵੀ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਦੇਂਦੇ।
ਮੈਂ ਪਿਤਾ ਜੀ ਦੀ ਇਹ ਗੱਲ ਸੋਚਕੇ।  ਬਿਨਾਂ ਡਰੇ, ਚਿਚਕੇ ਪਿੱਛੇ ਮੁੜਕੇ ਵੇਖਿਆ।  ਤਾਂ ਮੇਰੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਇਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਖੂਬਸੂਰਤ ਔਰਤ ਦਾ ਚਿਹਰਾ ਆਇਆ।
ਉਸਦੀਆਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਤੇ ਵਾਲਾਂ ਦਾ ਘਣਾ ਕਾਲਾ ਰੰਗ ਸੀ।
ਉਸਨੇ ਸਫੇਦ ਰੰਗ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾਏ ਹੋਏ ਸੀ।
ਉਸਦੇ ਹੱਥਾਂ ਦੇ ਨੂੰਹ ਕਾਫੀ ਤਿੱਖੇ ਤੇ ਲੰਮੇ ਸੀ। ਮੇਰੇ ਵੱਲ ਵੇਖਕੇ ਉਹ ਮੱਛਕਰੀ ਜਿਆ ਹਾਸਾ ਹੱਸ ਰਹੀ ਸੀ। ਉਹ ਮੈਂਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਅੱਖ ਚੱਪਕੇ ਤੇ ਹੱਸਕੇ ਵੇਖ ਰਹੀ ਸੀ। ਮੈਂ ਵੀ  ਉਸ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਡਰ- ਖੋਫ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਅੱਖ ਚੱਪਕੇ ਵੇਖ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਮੇਰੇ ਏਦਾਂ ਵੇਖਣ ਤੇ  ਉਸਨੇ ਮੈਂਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ।
” ਸੁਖਚੈਨ ਤੈੰਨੂੰ ਮੇਰੇ ਕੋਲੋਂ ਡਰ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ।”
ਮੈਂ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਡਰ ਤੋਂ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ। ਡਰਦਾ ਉਹ ਹੁੰਦਾ ਜਿਸਨੇ ਕੋਈ ਗ਼ਲਤੀ ਕੀਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਤੇ ਮੈਂ ਕਿਹੜਾ ਕੋਈ ਗ਼ਲਤੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਜਾਂ ਗ਼ਲਤ ਹਾਂ। ਫ਼ੇਰ ਮੈ ਕਿਉਂ ਡਰਾਂ……. ।
ਮੇਰਾ ਜਵਾਬ  ਸੁਣਕੇ ਉੱਚੀ – ਉੱਚੀ ਹੱਸਣ ਲੱਗੀ।
ਫੇਰ ਮੈਂ ਓਸ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ।
ਤੂੰ ਕੌਣ ਹੈਂ….?
ਕਿਥੋਂ ਆਈ ਹੈਂ….?
ਤੇ ਕਿਉਂ ਭੋਲੇ – ਭਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਤੰਗ ਕਰਦੀ ਹੈਂ….?
ਮੇਰੇ ਸਵਾਲਾਂ ਦੀ ਬੋਛਾੜ ਨੇ ਉਸਦੇ ਚਿਹਰੇ ਦੀ ਹਾਸੀ  ਹੀ ਉਡਾ ਦਿੱਤੀ।
ਉਸਦਾ ਹੱਸਦਾ ਚਿਹਰਾ ਖੌਫਨਾਕ ਹੋ ਗਿਆ।
ਗੁੱਸੇ ‘ਤੇ ਗਰਜਵੀਂ ਆਵਾਜ਼ ਵਿਚ ਕਹਿਣ ਲੱਗੀ।
ਤੂੰ ਪੱਤਰਕਾਰ ਹੈ ਨਾ। ਹੈ ਹਿਮੱਤ ਲਿਖਣ ਦੀ ਤੇ ਲਿਖ ਮੈਂ ਦੱਸਦੀ ਹਾਂ।
          
ਮੇਰਾ ਨਾਮ ਰੂਪਾਂ ਹੈ। ਮੇਰੇ ਮਾਤਾ – ਪਿਤਾ, ਮੈਂਨੂੰ ਬਚਪਨ ਵਿਚ ਹੀ ਛੱਡ ਤੁਰੇ। ਤੇ ਮੇਰੀ ਸਾਰੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਮੇਰੇ ਚਾਚੇ ਸਿਰ ਆ ਗਈ।
ਮੇਰਾ ਚਾਚਾ ਬਹੁਤ ( ਸ਼ਰਾਬੀ, ਕਬਾਬੀ) ਸੀ। ਉਸਨੇ ਸਾਰੀ ਧੰਨ – ਦੌਲਤ  ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਨਸ਼ੇ ਵਿਚ ਹੀ ਉਡਾ ਦਿੱਤੀ । ਜਦ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣਾ ਨਸ਼ਾ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਦਾ ਰਸਤਾ ਨਾ ਲੱਭਿਆ। ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਮੇਰੇ ਕੋਲੋਂ ਧੰਦਾ ਕਰਵਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਕਾਫੀ ਸਮਾਂ ਏਦਾਂ ਹੀ ਚੱਲਦਾ ਰਿਹਾ।  ਇਕ ਦਿਨ ਉਸਨੇ ਮੇਰਾ ਚੰਗਾ ਮੁੱਲ ਪਾਕੇ  ਮੈਂਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਕਿਸੇ ਕੋਠੇ ਵਿਚ ਵੇਚ ਦਿੱਤਾ। ਜਿੱਥੋਂ ਮੈ ਨੱਚਣਾ ਸਿੱਖਿਆ, ‘ਤੇ ਪੈਰਾਂ ਵਿਚ ਬੰਨ ਘੂੰਗਰੂ ਨੱਚਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ...

...

ਹੋਰ ਕਹਾਣੀਆਂ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਜਰੂਰ ਇੰਸਟਾਲ ਕਰੋ ਸਾਡੀ ਪੰਜਾਬੀ ਕਹਾਣੀਆਂ ਐਪ