**ਯਾਦਾਂ ਦੇ ਝਰੋਖੇ ‘ਚੋਂ-**
ਇਹ ਉਹਨਾਂ ਵੇਲਿਆਂ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਭੈਣ ਭਰਾ ਅਜੇ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਪੜ੍ਹਦੇ ਸਾਂ। ਸਾਡੇ ਗੰਗਾਨਗਰ ਵਾਲੇ ਮਾਂਜੀ (ਪਿਤਾ ਜੀ ਦੇ ਮਾਸੀ ਜੀ) ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਆਏ ਹੋਏ ਸਨ। ਉਹ ਹਰ ਸਾਲ ਹੀ ਗਰਮੀ ਦੀ ਰੁੱਤੇ, ਜੇਠ ਹਾੜ੍ਹ ਦੇ ਦੋ ਮਹੀਨੇ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਹੀ ਰਹਿੰਦੇ- ਕਿਉਂਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਨਾਲ ਅੰਤਾਂ ਦਾ ਮੋਹ ਸੀ। ਸ਼ਾਇਦ ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਵੀ ਸੀ ਕਿ- ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਪਾਸ ਕਰਨ ਬਾਅਦ, ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਉਹਨਾਂ ਕੋਲ ਰਹਿ ਕੇ ਪੜ੍ਹੇ ਸਨ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਨੇ, ਵੱਧ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਲਾਲਚ ਵਿੱਚ, ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਵੇਚ ਕੇ, ਗੰਗਾਨਗਰ ਦੇ ਕੋਲ ਕਿਸੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਜ਼ਮੀਨ ਖਰੀਦ ਲਈ ਸੀ- ਪਰ ਮਾਂਜੀ ਲਈ ਰੇਗਿਸਤਾਨ ਦੀ ਤਪਸ਼ ਸਹਾਰਨੀ ਔਖੀ ਸੀ। ਵੈਸੇ ਵੀ ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ ਕਿ- ‘ਮੇਰਾ ਇੱਕ ਪੁੱਤ ਰਾਜਸਥਾਨ ਹੈ ਤੇ ਇੱਕ ਪੰਜਾਬ!’ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਆਉਣ ਤੇ ਸਾਰੇ ਪੰਜਾਬ ਵੱਸਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਆਉਂਦੇ ਤੇ ਸਾਡੀਆਂ ਦੋ ਮਹੀਨੇ ਦੀਆਂ ਛੁਟੀਆਂ ਵਿੱਚ, ਸਾਡੇ ਘਰ ਖੂਬ ਰੌਣਕਾਂ ਲੱਗੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ।
ਭਾਵੇਂ ਮੇਰੇ ਬੀਜੀ (ਮਾਤਾ ਜੀ) ਤੇ ਮਾਂਜੀ (ਦਾਦੀ ਜੀ) ਵੀ, ਹਰ ਇੱਕ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ (ਖੇਤ ਤੇ ਘਰ ਵਿੱਚ) ਨਾਲ, ਬੜੀ ਨਿਮਰਤਾ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਆਉਂਦੇ- ਪਰ ਸਾਡੇ ਗੰਗਾਨਗਰ ਵਾਲੇ ਮਾਂਜੀ ਤਾਂ ਜ਼ੁਬਾਨ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੀ ਮਿੱਠੇ ਸਨ। ਵੰਡ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਉਹ ਪੰਜਵੀਂ ਪਾਸ ਕਰਕੇ, ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਵਿੱਚ, ਸਕੂਲ ਅਧਿਆਪਕ ਵੀ ਰਹੇ ਸਨ। ਉਹ ਹਰ ਇੱਕ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਨ ਲੱਗੇ ਕਈ ਵਾਰੀ ‘ਜੀ’ ਲਾਉਂਦੇ। ਹਰ ਇੱਕ ਨੂੰ ਬੁਲਾਉਣ ਵੇਲੇ ਵੀ, ‘ਤੂੰ’ ਦੀ ਥਾਂ ‘ਤੁਸੀਂ’ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ- ਚਾਹੇ ਉਹ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਤੋਂ ਕਿਤੇ ਛੋਟਾ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਕੋਈ ਕੰਮੀਂ ਕਮੀਣ ਹੋਵੇ। ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਸੀ ਕਿ- ‘ਜੇ ਆਪਾਂ ਦੂਜਿਆਂ ਤੋਂ ਸਤਿਕਾਰ ਦੀ ਆਸ ਰੱਖਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸਤਿਕਾਰ ਦੇਣਾ ਪਏਗਾ। ਸੋ ‘ਜੀ’ ਕਹਾਂਗੇ ਤਾਂ ਹੀ ‘ਜੀ’ ਅਖਵਾਵਾਂਗੇ ਨਾ!’ ਸਾਨੂੰ ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ- ‘ਬੇਟਾ ਜੀ.. ਤੁਸੀਂ..’ ਕਹਿ ਕੇ ਬੁਲਾਉਂਦੇ। ਮੇਰੇ ਦਾਦੀ ਜੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਿਤਾ ਜੀ ਦੇ ਨਾਲ ਖੇਤੀ ਬਾੜੀ ਦੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਦੇ..ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਫਸਲ ਬੀਜਣ ਵੇਲੇ ਤੇ ਸਾਂਭਣ ਵੇਲੇ। ਪਰ ਗੰਗਾਨਗਰ ਵਾਲੇ ਮਾਂਜੀ, ਘਰ ਦੇ ਛੋਟੇ ਛੋਟੇ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਬੀਜੀ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰ ਦਿੰਦੇ।
ਗੰਗਾਨਗਰ ਵਾਲੇ ਮਾਂਜੀ ਨੂੰ ਗੁਰਬਾਣੀ ਤੇ ਸਾਖੀਆਂ ਬਹੁਤ ਕੰਠ ਸਨ। ਉਹ ਹਰ ਵੇਲੇ ਕੰਮ ਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਗੁਰਬਾਣੀ ਪੜ੍ਹਦੇ ਰਹਿੰਦੇ- ਤੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਸਾਨੂੰ ਕੋਈ ਨਾ ਕੋਈ ਸਾਖੀ ਜਰੂਰ ਸੁਣਾਉਂਦੇ। ਇੱਕ ਵਾਰੀ ਮੈਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਭੋਲੇ ਭਾਅ ਕਿਹਾ-“ਮਾਂਜੀ ਤੁਸੀਂ ਤਾਂ ਗੋਹਾ ਕੂੜਾ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ‘ਤੁਸੀਂ ਜੀ’ ਕਹਿ ਕੇ ਬੁਲਾਉਂਦੇ ਹੋ?” ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ- ਅੱਜ ਰਾਤ ਨੂੰ ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ‘ਜ਼ੁਬਾਨ ਦੇ ਰਸ’ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਸੁਣਾਵਾਂਗੀ। ਰਾਤ ਹੋਈ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਭੈਣਾਂ ਭਰਾ ਉਹਨਾਂ ਦੁਆਲੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਗਏ ਨਵੀਂ ਕਹਾਣੀ ਸੁਣਨ ਲਈ! ਉਹਨਾਂ ਸੁਨਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ-
ਇੱਕ ਫਕੀਰ ਇੱਕ ਘਰ ਵਿੱਚ ਖੈਰ ਮੰਗਣ ਆਇਆ। ਉਸ ਘਰ ਦੀ ਮਾਲਕਣ ਨੇ ਦਰ ਤੇ ਆਏ ਫਕੀਰ ਨੂੰ ਦਰਵੇਸ਼ ਜਾਣ ਕੇ,...
...
ਹੋਰ ਕਹਾਣੀਆਂ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਜਰੂਰ ਇੰਸਟਾਲ ਕਰੋ ਸਾਡੀ ਪੰਜਾਬੀ ਕਹਾਣੀਆਂ ਐਪ
