ਹਰ ਇਨਸਾਨ ਦਾ ਵਜੂਦ ਉਸ ਦੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਜਾਂ ਵਿਰਸੇ ਕਰ ਕੇ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਜਿਉਂਦਾ ਰਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਉਸ ਦੀ ਮਾਤ ਭਾਸ਼ਾ ਜਿਉਂਦੀ ਹੈ । ਜਿਸ ਇਨਸਾਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮਾਤ ਭਾਸ਼ਾ ਗਵਾ ਲਈ ਸਮਝੋ ਆਪਣਾ ਵਜੂਦ ਹੀ ਗਵਾ ਲਿਆ । ਪਰ ਅਫਸੋਸ ! ਸਾਡੀ ਨਵੀਂ ਪੀੜੀ ਬੜੀ ਤੇਜੀ ਨਾਲ ਆਪਣਾ ਆਪ ਗਵਾ ਕੇ ਦੂਜਿਆਂ ਦੇ ਸਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਸਹਾਰੇ ਜਿਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ।
ਇਕ ਇਹੋ ਜਿਹੀ ਘਟਨਾ ਮੇਰੀ ਅਸਲ ਜਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਘਟੀ ਜਦੋਂ ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੇ ਇਕ ਖਾਸ ਦੋਸਤ ਨਾਲ ਉਸ ਦੇ ਕਿਸੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਦੇ ਘਰ ਜਾਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਿਆ । ਮੈਂ ਇਸ ਘਰ ਵਿਚ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਆਇਆ ਸੀ । ਇਹ ਇਕ ਪੰਜਾਬੀ ਪਰਿਵਾਰ ਸੀ । ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਘਰ ਪਹੁੰਚੇ ਤਾਂ ਘਰ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਭਰਜਾਈ ਤੇ ਉਸ ਦੀ ਛੇ-ਸੱਤ ਸਾਲ ਦੀ ਬੇਟੀ ਹੀ ਸੀ । ਅਸੀਂ ਚਾਹ-ਪਾਣੀ ਪੀ ਕੇ ਗੱਲਾਂ ਬਾਤਾਂ ਕਰਣ ਲੱਗ ਪਏ ਕਿ ਇੰਨੇ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਉਹ ਛੋਟੀ ਬੱਚੀ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਆ ਕੇ ਬੈਠ ਗਈ । ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਜੱਦ ਮੈਂ ਆਇਆ ਸੀ ਉਸ ਵੇਲੇ ਇਹ ਬੱਚੀ ਮੈਨੂੰ ਨਹੀਂ ਸੀ ਦਿਖੀ, ਸ਼ਇਦ ਉਸ ਵੇਲੇ ਉਹ ਸਕੂਲ ਗਈ ਹੋਈ ਸੀ ।
ਮੈਂ ਉਸ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ “ਬੇਟਾ ਜੀ ਤੁਹਾਡਾ ਨਾਮ ਕੀ ਏ?” ਕਿਹੜੇ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜਦੇ ਹੋ ।“ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿ ਉਹ ਬੱਚੀ ਮੇਰੇ ਸਵਾਲਾਂ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦੇਵੇ, ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਇਕਦਮ ਉਸ ਬੱਚੀ ਨੂੰ ਕਿਹਾ। “ਬਤਾਓ ਬੇਟਾ ! ਵੱਟ ਇਜ਼ ਯੂਰ ਨੇਮ, ਐਂਡ ਇਨ ਵਿੱਚ ਸਕੂਲ ਡੂ ਯੂ ਰੀਡ?” ਨਾਲ ਹੀ ਮੇਰੇ ਵੱਲ ਵੇਖ ਕੇ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ ਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ ਇੰਗਲਿਸ਼ ਜਾਂ ਫੇਰ ਹਿੰਦੀ ਹੀ ਸਮਝਦੀ ਏ ।“ ਬਤਾਓ ਬੇਟਾ, ਅੰਕਲ ਕੋ ਜਵਾਬ ਦੋ । ਵੋ ਕੁਛ ਪੂਛ ਰਹੇਂ ਹੈ ਆਪਸੇ ।“ਬੱਚੀ ਨੇ ਬੜੀ ਮਾਸੂਮੀਅਤ ਨਾਲ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ“ ਮਾਈ ਨੇਮ ਇਸ ਏਂਜਲ ਐਂਡ ਆਈ ਰੀਡ ਇਨ …….ਸਕੂਲ ।“
“ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਪੰਜਾਬੀ ‘ਚ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ? ”ਮੈਂ ਪੁੱਛਿਆ ।
ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਪਰ ਇਸ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ ਸਕੂਲ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਕੁਝ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉੱਥੇ ਵੀ ਸਾਰੇ ਬੱਚੇ ਹਿੰਦੀ ਜਾਂ ਫੇਰ ਇੰਗਲਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਹੀ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਨ ।
“ਅਗਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਤਰਾਜ਼ ਨਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਮੈਂ ਬੱਚੀ ਨਾਲ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਗੱਲ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹਾਂ?” ਮੈਂ ਪੁੱਛਿਆ ।
“ਹਾਂ ਹਾਂ ਸ਼ਊਰ!“
“ਬੇਟਾ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਚਾਕਲੇਟ ਖਾਓਗੇ ?” ਮੈਂ ਉਸ ਬੱਚੀ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਅਗੋਂ ਹਾਂ ਵਿਚ ਆਪਣਾ ਸਿਰ ਹਿਲਾਇਆ । ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਬੈਗ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਚਾਕਲੇਟ ਕੱਢ ਕੇ ਉਸ ਬੱਚੀ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਜੋ ਅਕਸਰ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਬੈਗ ਵਿਚ ਰੱਖਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ।
“ਅੱਛਾ ਬੇਟਾ ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਦੱਸੋ, ਤੁਹਾਡਾ ਪੂਰਾ ਨਾਮ ਕੀ ਏ ?“
“ਏਂਜਲ। “ ਮੈਂ ਦੁਬਾਰਾ ਪੁੱਛਣ ਲਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਭਾਬੀ ਜੀ ਨੇ ਵਿੱਚੇ ਹੀ ਟੋਕਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਦਾ ਪੂਰਾ ਨਾਮ ਏਂਜਲ ਹੀ ਏ ।
“ਓਕੇ !“
“ਤੁਸੀਂ ਕਿਹੜੀ ਕਲਾਸ ਵਿੱਚ ਪੜਦੇ ਹੋ ?“ ਮੈਂ ਬੱਚੀ ਨੂੰ ਅਗਲਾ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛਿਆ ।
“ਥਰਡ ਸੀ“
“ਓਕੇ ! ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਅੱਛੇ ਟੀਚਰ ਕਿਹੜੇ ਲਗਦੇ ਨੇ ?”
“ਰੇਣੁ ਮੈਮ“
“ਵੈਰੀ ਗੁਡ ! ਪਰ ਰੇਣੁ ਮੈਮ ਹੀ ਕਿਉਂ ।“
“ਕਿਉਂਕਿ ਵੋ ਹਮੇ...
...
ਹੋਰ ਕਹਾਣੀਆਂ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਜਰੂਰ ਇੰਸਟਾਲ ਕਰੋ ਸਾਡੀ ਪੰਜਾਬੀ ਕਹਾਣੀਆਂ ਐਪ