ਮਾਈ ਹਰਜੋ ਜਦੋਂ ਪਰ੍ਹੇ ‘ਚੋਂ ਲੰਘਦੀ ਧੌਲ਼ੀਆਂ ਦਾੜ੍ਹੀਆਂ ਦੇ ਹੱਥ ਜੁੜ ਜਾਂਦੇ, ਸਿਰ ਝੁਕ ਜਾਂਦੇ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਅਜੇ ਤੀਹਾਂ ਕੁ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਦੀ ਸੀ, ਰੱਬੀ ਰੂਹ ਤਾਂ ਉਹਨੂੰ ਉਦੋਂ ਈ ਲੋਕ ਮੰਨਣ ਲੱਗ ਪਏ ਸਨ, ਅੱਧਖੜ ਹੋਣ ਤਾਈਂ ਤਾਂ ਉਹਦੀ ਮੰਨਤਾ ਮਹਾਂਪੁਰਖਾਂ ਵਾਕਣ ਹੋਣ ਲੱਗ ਪਈ। ਕੋਈ ਉਹਤੋਂ ਨਵਜੰਮੇ ਨਿਆਣੇ ਦੇ ਸਿਰ ਹੱਥ ਧਰਾਉਣ ਆਉਂਦਾ, ਕੋਈ ਬਿਮਾਰ ਨੂੰ ਫੂਕ ਮਰਵਾਉਣ, ਉਹਦੀ ਛੁਹ ਭਟਕਦੀਆਂ, ਗਰਕਦੀਆਂ, ਕੁਲਝਦੀਆਂ, ਤਪਦੀਆਂ ਜਿੰਦਾਂ ਨੂੰ ਸਕੂਨ, ਠਹਿਰਾਅ, ਅਰਾਮ, ਖੜੋਤ, ਟਿਕਾਣਾ ਬਖਸ਼ਦੀ ਸੀ।
ਹੋਇਆ ਕੁਝ ਇਉਂ ਸੀ, ਉਹ ਸਾਡੇ ਦਾਦੇ ਦੇ ਥਾਂ ਲੱਗਦੇ ਫੌਜੀ ਬਿੱਕਰ ਸਿਉਂ ਨਾਲ਼ ਮੰਗੀ ਹੋਈ ਸੀ, ਪੈਂਹਟ ਦੀ ਜੰਗ ‘ਚ ਜਦੋਂ ਉਹ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਅਜੇ ਕਵਾਰਾ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਗਾਰਦ ਉਹਦੀ ਪੇਟੀਬੰਦ ਦੇਹ ਪਿੰਡ ਲੈ ਕੇ ਪਹੁੰਚੀ ਸੀ ਤਾਂ ਸਸਕਾਰ ‘ਤੇ ਉਹਦੇ ਹੋਣ ਵਾਲ਼ੇ ਸਹੁਰੇ ਵੀ ਆਏ, ਵਿੱਚੇ ਲੁਕੀ-ਛਿਪੀ ਹਰਜੋ ਵੀ ਸੀ, ਉਹਨੇ ਗੱਡਿਓਂ ਉੱਤਰਦਿਆਂ ਸਾਰ ਫੌਜੀ ਦੇ ਨਾਂ ਦੀਆਂ ਚੂੜੀਆਂ ਪਾ ਕੇ ਥਾਈਂ ਭੰਨ ਸੁੱਟੀਆਂ! ਲਾਲ਼ ਸਾਲੂ ਲਾਹਕੇ ਪਰ੍ਹਾਂ ਮਾਰਿਆ ਤੇ ਚਿੱਟੀ ਚੁੰਨੀ ਨਾਲ਼ ਸਿਰ ਢਕ ਲਿਆ।
ਵੱਡਿਆਂ ਨੇ ਬਥੇਰਾ ਵਰਜਿਆ,”ਵਿਆਹ ਹੁੰਦੇ ਨੇ ਜਿਉਂਦਿਆਂ-ਜਾਗਦਿਆਂ ਨਾਲ਼! ਲਾਸ਼ਾ, ਸਿਵਿਆਂ, ਫੁੱਲਾਂ, ਅਸਥੀਆਂ ਨਾਲ਼ ਕਾਹਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ?” ਪਰ ਉਹ ਟੱਸ ਤੋਂ ਮੱਸ ਨਾ ਹੋਈ, ਕਹਿੰਦੀ,”ਜਾਨ ਦੇਦੂੰਗੀ, ਪਿਛਾਂਹ ਨੀਂ ਮੁੜਦੀ!” ਤੇ ਇਉਂ ਉਹ ਮੰਗੀ ਤਾਂ ਜਿਉਂਦੇ ਬਿੱਕਰ ਨਾਲ਼ ਗਈ ਸੀ, ਪਰ ਵਿਆਹੀ ਸ਼ਹੀਦ ਦੀ ਦੇਹ ਨਾਲ਼।
ਉਹ ਸਾਡੇ ਪਿੰਡ ਦੀ ਨੂੰਹ ਬਣਕੇ ਪੇਕਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦੇਸ ਕਰ ਗਈ। ਨਾ ਉਹਨੇ ਸੁਹਾਗ-ਰਾਤਾਂ ਮਾਣੀਆਂ, ਨਾ ਉਹਨੇ ਕੋਈ ਮੁੰਦਰੀ ‘ਚ ਨਗ ਜੜਾ ਕੇ ਪਾਇਆ, ਨਾ ਅੱਖਾਂ ‘ਚ ਸੁਰਮਾ ਪਾ ਮਟਕਾਇਆ!
ਬਿੱਕਰ ਦੀ ਬੇਬੇ-ਬਾਪੂ ਨੇ ਵੀ ਉਹਨੂੰ ਸਮਝਾਇਆ-ਬੁਝਾਇਆ, “ਧੀਏ, ਤੈਨੂੰ ਆਪਣੀ ਹੋਣੀ ਦਾ ਭਾਗੀਦਾਰ ਬਣਾਕੇ ਅਸੀਂ ਪਾਪੀ ਕਿਉਂ ਬਣੀਏ? ਅਸੀਂ...
...
ਹੋਰ ਕਹਾਣੀਆਂ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਜਰੂਰ ਇੰਸਟਾਲ ਕਰੋ ਸਾਡੀ ਪੰਜਾਬੀ ਕਹਾਣੀਆਂ ਐਪ
