ਮਾਵਾਂ ਵਰਗਾ ਬਾਪੂ

ਲੇਖਕ ਕੁਲਵੰਤ ਘੋਲੀਆ
ਮਾਂ ਕਿਹੋ ਜਿਹੀ ਸੀ ਬਾਪੂ?
ਉਹ ਚੰਨ ਵਰਗੀ। ਬਾਪੂ ਨੇ ਚੰਨ ਵੱਲ ਉਂਗਲ ਕਰ ਦੇਣੀ।
ਸੱਚੀਂ ਬਾਪੂ…ਮੈਂ ਹੈਰਾਨ ਹੋ ਕਹਿਣਾ।
ਬਾਪੂ ਨੇ ਥੋੜ੍ਹਾ ਹੱਸਣਾ,”ਉਹ ਨਹੀਂ ਨਹੀਂ ਮੈਂ ਤਾਂ ਝੂਠ ਬੋਲਦਾ।
ਫਿਰ ਦੱਸ ਬਾਪੂ ਮਾਂ ਕਿਹੋ ਜਿਹੀ ਸੀ?
ਬਾਪੂ ਨੇ ਡੂੰਘਾ ਜਿਹਾ ਸਾਹ ਲੈਣਾ ‘ਤੇ ਸੋਚਾਂ ਵਿੱਚ ਉਲਝ ਜਾਣਾ।
ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਤਾਂ ਮਾਂ ਚੱਲ ਵਸੀ। ਬੱਸ ਮੈਂ ‘ਤੇ ਮੇਰਾ ਬਾਪੂ ਹੀ ਰਹਿ ਗਏ ਘਰ ਵਿੱਚ।ਬਾਪੂ ਨੇ ਹੀ ਪਾਲਿਆ ਪੋਸਿਆ।ਥੋੜ੍ਹੀ ਵੱਡੀ ਹੋਈ ਤਾਂ ਰੋਜ਼ ਸਵਾਲ ਕਰਨੇ ‘ਤੇ ਅੱਜ ਫੇਰ ਪੁੱਛ ਲਿਆ।
ਦੱਸ ਬਾਪੂ, ਮਾਂ ਕਿਹੋ ਜਿਹੀ ਸੀ?
ਧੀਏ ਤੇਰੀ ਮਾਂ ਜਮ੍ਹਾਂ ਤੇਰੇ ਵਰਗੀ ਸੋਹਣੀ ਸੋਹਣੀ ਸੀ ‘ਤੇ ਇਹਨਾਂ ਸੁਣ ਮੈਂ ਖੁਸ਼ ਹੋ ਜਾਣਾ ‘ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਹਾਸਾ, ਬਾਪੂ ਸੰਦੂਕਾਂ ਵਾਲੇ ਕਮਰੇ ਵੜ ਆਪਣੇ ਭਰੇ ਮਨ ਨੂੰ ਹੰਝੂ ਵਹਾ ਹੌਲਾ ਕਰ ਆਉਂਦਾ।
ਮੈਂ ਆਮ ਹੀ ਦੇਖਿਆ ਸੀ, ਬਾਪੂ ਦੇ ਤੱਤੇ ਤਵੇ ‘ਤੇ ਹੱਥ ਸੜਦੇ,ਕਚੀਚੀ ਜਿਹੀ ਵੱਟ ਬਾਪੂ ਉਹ ਦਰਦ ਵੀ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਕਰ ਜਾਂਦਾ।ਉਹ ਤੱਤੇ ਤਵੇ ਦੀ ਜਲਣ ‘ਤੇ ਦਰਦ ਮੈਨੂੰ ਅੱਜ ਵੀ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਏ।
ਤਾਏ ਹੁਣਾਂ ਨੇ ਬਥੇਰਾ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੂਜਾ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲੈ ਪਰ ਬਾਪੂ ਨਾ ਮੰਨਿਆ ‘ਤੇ ਕਹਿਣਾ,”ਨਾ ਮੈਂ ਆਵਦੀ ਧੀ ਰੋਲਣੀ ਆ” ਕੀ ਪਤਾ ਕਿਹੋ ਜਿਹੀ ਆਉਂ ।ਹੁਣ ਤਾਂ ਬਚੀ ਖੁਚੀ ਆਵਦੀ ਧੀ ਨਾਲ ਹੀ ਕੱਟਣੀ ਆਂ।
ਭਰਾਵਾਂ ਸਾਨੂੰ ਪਤਾ ਤੂੰ ਤਾਂ ਕੱਟ ਲਵੇਗਾ, ਪਰ ਸਾਨੂੰ ਤਾਂ ਆਹ ਧੀ ਰਾਣੀ ਦਾ ਫਿਕਰ ਆ।
ਅੱਛਾ ਥੋਨੂੰ ਬਾਹਲਾ ਫਿਕਰ ਆ?
ਜੀਹਨੂੰ ਫ਼ਿਕਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ, ਉਹਨੇ ਤਾਂ ਕੀਤਾ ਨਹੀਂ?
ਅੱਧ ਵਿਚਾਲੇ ਛੱਡ ਤੁਰਗੀ….
ਬਾਪੂ ਦਾ ਗੁੱਸਾ ਵੀ ਸ਼ਾਇਦ ਵਾਜਬ ਸੀ
ਇਕ ਹਮਸਫ਼ਰ ਦਾ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੱਲ ਮੁਕੱਲੇ ਛੱਡ ਤੁਰ ਜਾਣਾ ਕਿੰਨਾ ਦੁਖਦਾਈ ਹੁੰਦਾ ਏ।ਇਹ ਤਾਂ ਬਾਪੂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੇ ਕੋਈ ਹੋਰ ਜਾਣ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ ਸੀ।ਬਾਪੂ ਮਰੀ ਮਾਂ ਨਾਲ ਏਦਾਂ ਗੁੱਸੇ ਹੁੰਦਾ ਜਿਵੇਂ ਉਹ ਇਹਦੀਆਂ ਕਮਲੇ ਜਿਹੇ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸੁਣਦੀ ਹੋਵੇ ‘ਤੇ ਕਿਸੇ ਬੱਚੇ ਵਾਂਗ ਕੱਛਾਂ ‘ਚ ਹੱਥ ਜਿਹੇ ਦੇ ਮੂੰਹ ਫੇਰ ਆਕੜ ਖੜ੍ਹ ਜਾਣਾ ‘ਤੇ ਬੱਸ ਫਿਰ ਤਾਇਆ ਅੱਗੇ ਕੁਝ ਨਾ ਬੋਲਦਾ।
ਤਾਈ ਦੇ ਵੀ ਇੱਕ ਧੀ ‘ਤੇ ਪੁੱਤ ਸੀ’ ਪਰ ਤਾਈ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਜ਼ਰਾ ਵੀ ਮੋਹ ਨਾ ਕਰਦੀ। ਸ਼ਾਇਦ ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਤਾਏ ਦੀ ਧੀ ਵੀ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਨਾ ਖੇਡਦੀ।
ਮੈਨੂੰ ਸਕੂਲ ਜਾਣ ਤੋਂ ਡਰ ਲੱਗਦਾ। ਰੋਜ਼ ਕੋਈ ਨਾ ਕੋਈ ਬਹਾਨਾ ਬਣਾਉਣਾ,ਕਦੇ ਸਿਰ ਦੁੱਖਦਾ, ਕਦੇ ਢਿੱਡ ,ਪਰ ਬਾਪੂ ਜਾਣਦਾ ਸੀ, ਮੇਰੇ ਸਾਰੇ ਬਹਾਨਿਆਂ ਨੂੰ ‘ਤੇ ਧੱਕੇ ਨਾਲ ਸਕੂਲ ਛੱਡ ਆਉਣਾ।
ਮੈਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਈ ਤੋਂ ਡਰ ਨਹੀਂ ਸੀ ਲੱਗਦਾ। ਡਰ ਲੱਗਦਾ ਸੀ, ਉਹ ਤਾਹਨਿਆਂ ਤੋਂ…
ਉਹ ਤਾਹਨੇ ,ਸ਼ਾਇਦ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਜਵਾਬ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਕਲਾਸ ਰੂਮ ਵਿੱਚ ਵੜਦੇ ਹੀ ਮੈਂ ਡਰ ਜਾਂਦੀ।
ਮੇਰੀ ਕਲਾਸ ਦੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਤਾਹਨਾ ਹੀ ਐਸਾ ਮਾਰਦੀਆਂ ਕੇ ਮੇਰਾ ਰੋਣਾ ਨਿਕਲ ਜਾਂਦਾ।ਬਾਪੂ ਨੂੰ ਕੀ ਪਤਾ ਸੀ ਕਿ “ਵਾਲ ਕਿਵੇਂ ਵਾਹੁਣੇ” ਕਿਵੇਂ ਗੁੱਤ ਕਰਨੀ ਏ।ਬੱਸ ਮਾੜੇ ਮੋਟੇ ਵਾਲ ਬਾਪੂ ਵਾਹ ਦਿੰਦਾ ‘ਤੇ ਮੈਂ ਸਕੂਲ ਆ ਜਾਂਦੀ।
ਪਰ ਕੁੜੀਆਂ ਮਾਂ ਬਾਰੇ ਬੋਲ ਦੀਆਂ? ਕਿ ਤੈਨੂੰ ਕੁਝ ਸਿਖਾਇਆ ਨਹੀਂ ਸੀ ਤੇਰੀ ਮਾਂ ਨੇ ‘ਤੇ ਏਨਾ ਆਖ ਕੁਡ਼ੀਆਂ ਹੱਸ ਪੈਂਦੀਆਂ।ਬੱਸ ਏਸੇ ਕਰਕੇ ਮੈਂ ਸਕੂਲ ਜਾਣੋ ਡਰਦੀ।ਬਾਪੂ ਨੂੰ ਵੀ ਇਹ ਗੱਲ ਦੱਸਣੀ ਤਾਂ ਬਾਪੂ ਵੀ ਲਾਚਾਰ ਜਿਹਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ।
ਪਰ ਅੱਜ ਕੁਝ ਸੁੱਖ ਦਾ ਸਾਹ ਲਿਆ। ਸਕੂਲ ਵਿੱਚੋਂ ਗਰਮੀ ਦੀਆਂ ਛੁੱਟੀਆਂ ਮਿਲ ਗਈਆਂ। ਹੁਣ ਕੋਈ ਡਰ ਨਹੀਂ ਸੀ ਰਿਹਾ।
‘ਤੇ ਫ਼ਿਰ ਹੱਸਦੇ ਖੇਡਦੇ ਗਰਮੀ ਦੀਆਂ ਛੁੱਟੀਆਂ ਕਿਵੇਂ ਲੰਘ ਗਈਆਂ ਪਤਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਲੱਗਿਆ ‘ਤੇ ਆਖਰ ਸਕੂਲ ਜਾਣ ਦਾ ਵੀ ਦਿਨ ਆ ਗਿਆ।
ਮਨ ਵਿੱਚ ਫਿਰ ਉਹੀ ਡਰ ‘ਤੇ ਸਕੂਲ ਵਾਲੀ ਵਰਦੀ ਪਾ ਬਾਪੂ ਕੋਲ ਕੰਘਾ ਲੈ ਜਾ ਖੜ੍ਹੀ ਹੋਈ।ਬਾਪੂ ਨੇ ਵੀ ਅੱਜ ਹੱਸ ਕੇ ਕੰਘਾ ਫੜ੍ਹ ਲਿਆ ‘ਤੇ ਵਾਲ ਵਾਹਉਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ।
ਅੱਜ ਤਾਂ ਕਮਾਲ ਹੀ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਸੱਚੀ ਬਾਪੂ ਨੇ ਤਾਂ ਅੱਜ ਬਹੁਤ ਸੋਹਣੀਆਂ ਦੋ ਗੁੱਤਾਂ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ
ਮੇਰੇ ਤੋਂ ਤਾਂ ਚਾਅ ਨਾ ਚੁੱਕਿਆ ਜਾਵੇ।
‘ਤੇ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਮੂਹਰੇ ਖੜ੍ਹ ਮੈਂ ਕਿੰਨਾ ਚਿਰ ਖ਼ੁਦ ਨੂੰ ਤੱਕਦੀ ਰਹੀ।
ਪੁੱਤ ਤੂੰ ਪੁੱਛਦੀ ਸੀ ਨਾ, ਕਿ ਮਾਂ ਕਿਹੋ ਜਿਹੀ ਏ। ਆਹ ਦੇਖ ਸ਼ੀਸ਼ਾ ‘ਤੇ ਮੈਂ ਬਾਪੂ ਨੂੰ ਘੁੱਟ...