ਉਮਰਾਂ ਦੇ ਲੰਬੇ ਕਾਫ਼ਲੇ (ਸਮਾਂ 1988) -ਜੇਕਰ ਗੱਲ ਪਰਿਵਾਰਕ ਪਿਛੋਕੜ ਦੀ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਪਿਓ- ਦਾਦਾ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਕਿੱਤੇ ਵਿੱਚ ਸਨ। ਮੈਨੂੰ ਵੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣਾ ਪੈਂਦਾ ਸੀ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਉਸ ਸਮੇਂ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਦੇ ਸਾਰੇ ਜਮਾਤੀ ਬੂਰਾ ਆਸੋ ਕਾ ,ਜੱਗਾ ਮੰਨੇਂ ਕਾ , ਹਨੀ ਸ਼ੇਰੂ ਜੰਗੀ ਕਾ , ਰਿੰਕੂ ਸੂਬੇਦਾਰਾਂ ਦਾ , ਕਾਕਾ ਲਾਭੇ ਕਾ, ਨਾਨਕ ਤੇ ਸੀਰਾ ਰੇਸ਼ਮ ਕੇ ਆਦਿ ਪੜ੍ਹਾਈ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇੰਝ ਹੀ ਘਰਦਿਆਂ ਨਾਲ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਹੱਥ ਵਟਾਉਂਦੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦਾ ਕੰਮ ਬਹੁਤਾ ਹੀ ਔਖਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ । ਇਉਂ ਕਹਿ ਲਵੋ ਘਰ ਦਾ ਹਰੇਕ ਜੀਅ ਹਰ ਵਕਤ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਰੁਝਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ ਤੇ ਕੰਮ ਹਮੇਸ਼ਾ ਬੰਦੇ ਦੇ ਉਤੋਂ ਦੀ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਆਦਮੀ ਸਵੇਰੇ ਤੋਂ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚੇ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਕਰਦੇ। ਮੈਂ ਸਵੇਰੇ ਉੱਠ ਕੇ ਸਕੂਲ ਜਾਂਦਾ , ਸਕੂਲੋਂ ਆ ਕੇ ਸੰਨੀਂ (ਮੱਝਾਂ ਦਾ ਲੰਚ) ਪਾਉਣੀਂ । ਫਿਰ ਮੱਝਾਂ ਨੂੰ ਟੋਭੇ ਤੇ ਨੁਹਾ ਕੇ ਲਿਆਉਣਾਂ । ਟੋਭੇ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਖ਼ਰਾ ਹੀ ਦਿ੍ਸ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਲੱਗਭੱਗ ਹਰੇਕ ਘਰ ਮੱਝਾਂ ਟੋਭੇ ਤੇ ਲਿਆਉਂਦਾ ਸੀ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਟੋਭੇ ਤੇ ਕਾਫੀ ਗਹਿਮਾ ਗਹਿਮੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਇਥੇ ਲੋਕ ਮੱਝਾਂ ਨੂੰ ਟੋਭੇ ਵਾੜਕੇ ਆਪ ਤਾਸ਼ ਖੇਡਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦੇ । ਅਸੀਂ ਜਵਾਕ ਗੋਲੀਆਂ ਖੇਡਦੇ ਜਾਂ ਕਬੱਡੀ ਖੇਡਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦੇ ਜਾਂ ਫਿਰ ਟੋਭੇ ਵਿੱਚ ਵੜ ਕੇ ਨਹਾਉਂਦੇ ਤੇ ਕਿਨਾਰੇ ਤੇ ਲੱਗੇ ਬੋਹੜਾਂ ਪਿੱਪਲਾਂ ਤੇ ਕੜਕਾਲ੍ਹੀ ਡੰਡਾ ਖੇਡਦੇ। ਜਿਵੇਂ ਉਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਵਾਲੀ ਜਿਮਨਾਸਟਿਕ ਕਰਦੇ ਗੋਤਾਖੋਰ ਫੱਟੇ ਜਿਹੇ ਤੇ ਜੰਪ ਲੈਕੇ ਭੁਆਟਣੀਆਂ ਖਾਂਦੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਡਿਗਦੇ ਕਲਾਬਾਜ਼ੀਆਂ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਉਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਸੀਂ ਬੋਹੜਾਂ ਪਿੱਪਲਾਂ ਦੇ ਟਾਹਣਾਂ ਉਤੇ ਜੰਪ ਲੈਕੇ ਲੋਟਣੀਆਂ ਖਾਂਦੇ ਹੋਏ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਡਿਗਦੇ, ਬਹੁਤ ਨਜ਼ਾਰਾ ਆਉਂਦਾ ਸੀ। ਕੲੀ ਬਜ਼ੁਰਗ ਜਾਂ ਔਰਤਾਂ ਮੱਝਾਂ ਲੈਕੇ ਆਉਂਦੇ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਨੂੰ ਕਹਿਣਾ ਕਿ ਮੇਰੀਆਂ ਮੱਝਾਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਦੇਵੋ ਮੈਂ ਘਰ ਜਾਣਾ ਤਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਮੱਝਾਂ ਦੀਆਂ ਪੂਛਾਂ ਫੜ ਕੇ ਇਧਰ ਉਧਰ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਭਜਾਉਣਾ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੇ ਰਾਈਡਿੰਗ/ਬੋਟਿੰਗ ਕਰਨੀ।ਪੰਜ ਸੱਤ ਮਿੰਟ ਜਦੋਂ ਮੱਝਾਂ ਭਜਾਉਂਦੇ ਤਾਂ ਉਹ ਆਪੇ ਬਾਹਰ ਨੂੰ ਜਾਂਦੀਆਂ। ਛੱਪੜ ਦਾ ਪਾਣੀ ਉਦੋਂ ਸਾਫ਼ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਪਿੰਡ ਦਾ ਗੰਦਾ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ ਸੀ। ਕੲੀ ਵਾਰ ਖੇਡ ਵਿੱਚ ਐਨੇ ਮਸਤ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਕਿ ਮੱਝਾਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਇਕੱਲੀਆਂ ਹੀ ਘਰ ਚਲੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਫਿਰ ਘਰੇ ਗਿਆ ਨੂੰ ਗਾਲ੍ਹਾ ਪੈਂਦੀਆਂ।ਸਾਡੇ ਪਿੰਡ ਵਾਲ਼ਾ ਟੋਭਾ ਗੁਰੂਦੁਆਰਾ ਮਾਈ ਵੀਰੋ ਭਾਈ ਭਗਤੂ ਜੀ ਦੇ ਨਾਲ਼ ਸੀ। ਸ਼ਾਮ ਚਾਰ ਵਜੇ ਦੇ ਨਾਲ ਮਹੰਤ ਜੋਗਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਕਵੀਸ਼ਰ, ਢਾਡੀ ਤੇ ਹੋਰ ਧਾਰਮਿਕ ਕੈਸਟਾਂ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਫ਼ਸੀਲ ਉੱਤੇ ਲੱਗੇ ਸਪੀਕਰਾਂ ਵਿੱਚ ਚਾਲੂ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ।ਮੈਂ ਹੁਣ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਕਿ ਕਿੰਨਾਂ ਹੀ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੈਸਟਾਂ ਨੂੰ ਸੁਣ ਸੁਣ ਕੇ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ। ਗੁਰਬਖਸ਼ ਸਿੰਘ ਅਲਬੇਲਾ, ਅਮਰੀਕ ਸਿੰਘ ਤੁਫ਼ਾਨ , ਜੋਗਾ ਸਿੰਘ ਜੋਗੀ, ਕੁਲਦੀਪ ਮਾਣਕ ਦੀ ਖਾਲਸੇ ਦਾ...
...
ਹੋਰ ਕਹਾਣੀਆਂ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਜਰੂਰ ਇੰਸਟਾਲ ਕਰੋ ਸਾਡੀ ਪੰਜਾਬੀ ਕਹਾਣੀਆਂ ਐਪ
